چگونه انجام پایان نامه رشته روانشناسی را به بهترین شیوه به پیش ببریم؟

انجام پایان نامه روانشناسی ارشد و دکتری بیشتر شامل بررسی آماری بسیاری از مسائل اجتماعی و … می باشد و سعی میکند با تحلیل درست داده ها راهکارهایی برای بهتر شدن موضوع مورد مطالعه ارائه شود.

گرایش های رشته روانشناسی

انجام پایان نامه رشته روانشناسي در مقطع کارشناسي داراي ۴ گرايش باليني، آموزش کودکان استثنايي، صنعتي و سازماني و عمومي است.

• روانشناسي باليني خدمات تشخيص و درماني(روان درماني) را به افرادي که دچار رفتارهاي نابهنجاري مثل افسردگي، اضطراب ، وسواس و غيره هستند، ارائه مي دهد که اين خدمات در سه زمينه تشخيص، درمان و پيشنهاد روشهايي براي پيشگيري از معضلات و نابهنجاري هاي رفتاري ارائه مي شود.
• روانشناسي صنعتي و سازماني نيز يافته هاي روانشناسي را در تمام محيط هاي کاري به کار مي برد يعني درباره اين که محيط کار بايد چگونه باشد تا بهترين بازدهي را داشته باشد و يا چه متغيرهايي در ارتباط بين کارفرما و کارگر موثر است و چه عواملي باعث عدم تفاهم بين کارفرما و کارگر مي شود، مطالعه مي کند.
• روانشناسي عمومي نيز به مطالعه کليات روانشناسي مي پردازد.
• روانشناسي و آموزش کودکان استثنايي کاربرد يافته هاي روانشناسي در رابطه با کودکان استثنايي (تيزهوشان و معلولين جسماني) است.

رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد شامل گرایشات زیر می باشد:

• روانشناسی عمومی
• روانشناسی بالینی
• روانشناسی صنعتی و سازمانی
• سنجش و اندازه گیری (روانسنجی)
• روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
• روانشناسی شناختی
• روانشناسی اسلامی
• روانشناسی خانواده درمانی

در مقطع دکترا رشته روانشناسی در گرایش های زیر دانشچو می پذیرد:

• روانشناسی کودکان استثنایی
• روانشناسی تربیتی
• روانشناسی بالینی
• سنجش و اندازه گیری
• روانشناسی سلامت

موضوع پایان نامه روانشناسی

• بررسي رابطه وضعيت اجتماعي خانواده و متغيرهاي فردي با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
• بررسي رابطه وضعيت اقتصادي خانواده و متغيرهاي فردي با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
• بررسي رابطه كمال گرايي والدين با پيشرفت تحصيلي فرزندان
• رابطه مطلوبيت اجتماعي و خودكارآمدي در شادكامي دانش آموزان
• پیش بینی ویژگی های شخصیت با هوش معنوی وهوش هیجانی
• رابطه سلامت رواني و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
• بررسي رابطه سبكهاي فرزند پروري با كمال گرايي فرزندان
• بررسي رابطه پنج عامل شخصيت با شيوه هاي مديريت
• رابطه هوش معنوی وهوش هیجانی با سبك هاي هويت نوجوانان
• رابطه مطلوبيت اجتماعي و خودكارآمدي در عزت نفس دانش آموزان
• تاثير آموزش جرات ورزي بر کاهش پرخاشگري دانش آموزان
• رابطه بين جو رواني با سلامت عمومي كاركنان …
• رابطه عوامل عاطفي و شناختي در عملكرد كاركنان
• بررسي رابطه باورهاي هوشي و سبك هاي هويت دانشجويان
• رابطه باورهاي هوشي و سازگاري فردي اجتماعي دانش آموزان
• رابطه الگوي پنج عاملي شخصيت و خلاقيت
• رابطه سبك هاي اسناد(تبيين) با سلامت عمومي
• رابطه سبك هاي اسناد با سبك هاي هويت
• رابطه باورهاي هوشي و عزت نفس دانش آموزان
• نقش صفات شخصيت و رويكرد يادگيري در سلامت رواني و شادكامي دانشجويان
• بررسي رابطه سبك هاي مقابله و اسناد با شادكامي
• بررسي رابطه بين سبك هاي شناختي و راهبردهاي شناختي و فراشناختي با سازگاري فردي- اجتماعي در دانش آموزان
• بررسي رابطه احساس پيوستگي و نارسايي هيجاني با عزت نفس
• رابطه جهت گيري هدف با رضايت زندگي در دانش آموزان
• رابطه جهت گيري هدف با عزت نفس در دانش آموزان
• بررسی رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی با پيشرفت تحصيلي در دانش آموزان
• رابطه خودتنظيمي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در دانش آموزان
• رابطه بين سبك هاي شناختي و راهبردهاي شناختي و فراشناختي با عزت نفس
• بررسي ارتباط دست برتري با عزت نفس
• نقش باورهاي فراشناخت و خود كارآمدي در پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
• اثر سبك هاي شناختي بر مكانيسم هاي دفاعي
• نقش باورهاي فراشناخت و خود كارآمدي در شادكامي دانش آموزان
• عوامل موثر بر تنيدگي و رابطه آن با پيشرفت تحصيلي
• بررسي رابطه احساس پيوستگي و نارسايي هيجاني با شادكامي
• بررسي رابطه كمال گرايي مثبت و منفي و حل مسائل شناختي
• بررسي رابطه سبك هاي دلبستگي و كاهش علائم افسردگي
• رابطه سبك هاي دلبستگي و پرخاشگري و افزايش سازگاري فردي- اجتماعي
• بررسي سبك هاي دلبستگي و سبك هاي هويت
• بررسي تاثير آموزش هوش هيجاني بر کاهش پرخاشگري و افزايش سازگاري فردي- اجتماعي در دانش آموزان
• بررسي رابطه سخت رويي با افزايش سازگاري فردي- اجتماعي در دانش-آموزان
• بررسي تاثير برنامه آموزش مهارت هاي اجتماعي بر سلامت عمومي دانش آموزان
• حافظه كاذب و عوامل موثربر ان( فشارگروهي ، سن و غيره(
• اثر اموزش شطرنج بر كودكان ناقص خوان
• مقايسه نقش پذيري در كودكان طلاق و گروه كنترل
• يادگيري مشاركتي و عوامل موثر بر ان
• رابطه الگوي پنج عاملي شخصيت، سبک هاي هويت و دينداري‏
• مقايسه هوش و رشد اجتماعي کودکان زودرس، کم وزن در تولد و طبيعي‏
• ارتباط فعاليت سيستمهاي مغزي/ رفتاري و وقايع زندگي با تغييرات ايمني‌شناختي
• بررسي اثر روشهاي درماني و آموزشي سرمشق‌پذيري و تمرين سرمشق‌پذيري و آرميدگي عضلاني در درمان رفتارهاي غير جرات ورزي و آموزش رفتارهاي جرات ورزانه
• بررسي اثربخشي روان درمانگري کوتاه‌مدت آموزش خود مهارگيري با و بدون جهت‌گيري مذهبي (اسلامي) بر مهار اضطراب و تنيدگي در سطح دانشجويان
• بررسي رابطه ميان تحريک طلبي و انگيزه‌هاي رواني، در دانشجويان
• بررسي مقدماتي روايي اعتبار و نرم يابي سياهه حالت – صفت اضطراب (STAI-Y)
• بررسي تاثير آموزش هوش هيجاني بر کاهش پرخاشگري و افزايش سازگاري فردي- اجتماعي در دختران  متوسطه شهرستان ايلام
• حافظه كاذب و عوامل موثربر ان( فشارگروهي ، سن و غيره(
• اثر اموزش شطرنج بر كودكان ناقص خوان
• مقايسه نقش پذيري در كودكان طلاق و گروه كنترل
• يادگيري مشاركتي و عوامل موثر بر ان

موضوعات پایان نامه روانشناسی (گرایش عمومی،بالینی و سلامت)

• بررسی نقش ویژگی های شخصیتی کمالگرایی و سخت رویی در بیماران افسرده
• بررسی نقش خشم و نشخوار خشم در بیماران افسرده
• بررسی نقش تعدیل کننده پنج عامل بنیادی شخصیت در میزان اضطراب و افسردگی دانشجویان
• بررسی نقش تعدیل کننده ویژگی های شخصیتی سخت رویی و کمالگرایی در رابطه بین استرس و پاسخ های فیزیولوژیک
• بررسی نقش تعدیل کننده سبک های دلبستگی در رضایت زناشویی و کیفیت زندگی زوج های متأهل
• تأثیر آموزش سخت رویی بر میزان استرس ادراکی و موفقیت تحصیلی
• تأثیر سخت رویی بر موفقیت ورزشی و سلامت روانی ورزشکاران
• بررسی اثر بخشی آموزش راهبرد های شناختی وفراشناختی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
• رابطه ناگویی هیجانی با سبک های انطباقی و مشکلات بین فردی
• رابطه پایگاه هویت با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان سال اول
• رابطه بین استفاده از مکانیسم های دفاعی و رفتار سازگارانه
• نقش مکانیسم های دفاعی در تعدیل تجربه و ابراز خشم
• تأثیر رواندرمانی گروهی مثبت بر خلق دانشجویان
• مقایسه هوش هیجانی در افراد عادی و افراد مبتلا به افسردگی خفیف
• مقایسه هوش هیجانی و سلامت روانی در دانشجویان/داش‌آموزان ممتاز و غیر ممتاز
• طراحی مدلی جهت ارزيابي عملكرد سيستم مديريت ايمني و سلامت شغلي
• طراحی مدلی جهت ارزیابی کیفیت زندگی و سنجش کیفیت زندگی سالمندان با استفاده از مدل طراحی شده
• شناسایی و رتبه بندی شاخص های موثر بر کیفیت زندگی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی FAHP
• بررسي رابطه سلامت رواني و هوش هيجاني در دو گروه ورزشكار و غير ورزشكار
• بررسی رابطه ابعاد شخصیتی (پنج عامل بزرگ شخصیت: روان رنجورخويي، برونگرايي، گشودگی، پذیرش، وظیفه شناسی) و سلامت روانی دانشجویان
• شناسایی و اولویت بندی عوامل آموزشي، كالبدي و سازماني موثر بر سلامت روانی دانشجویان
• طراحی الگویی جهت بررسی نقش متغيرهاي فردی، خانوادگي، روانشناختي و فراشناختي در سلامت روانی دانشجویان
• رابطه الگوهاي فرزندپروري با سلامت رواني فرزندان
• بررسی رابطه بین مهارتهاي اجتماعي و سلامت روانی دانش آموزان
• مدلسازی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت روانی دانش آموزان
• مدلسازی عوامل فرهنگی موثر بر سلامت روانی دانش آموزان
• مدلسازی عوامل اقتصادی موثر بر سلامت روانی دانش آموزان
• میانجی گرهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با سلامت
• فرایندهای روانشناختی و اجتماعی مرتبط با علائم بیماری­ها (مطالعه موردی بیماری خاص)
• پاسخ­های رفتاری و هیجانی به بیماری­ها،غربالگری و روش­های تشخیص پزشکی
• عوامل روانی گسترش جراحی­های زیبایی، سزارین، مصرف مواد آرایشی و مسائل مبتلا به­جامعه
• عوامل روانشناختی مرتبط با انواع اعتیاد
• نقش رسانه­ ها و فناوری­های جدید در ارتقای سلامت
• نابرابریها در سلامت و بیماریها
• نقش روان­شناسی سلامت در ارتقای نظام بهداشتی
• جنبه­ های روان­شناختی ورزش و تغذیه
• نقش هیجانات در رفتا­رهای مرتبط با سلامت
• مداخلات روانشناختی در پیروی دارویی و درمان بیماریها و ارتقای سلامت
• بررسی رابطه عوامل مربوط به خانواده و سلامتی
• جنبه های روانشناختی و اجتماعی پیشگیری از بیماریها
• معنویت،دین ، فرهنگ و سلامتی
• رابطه استرس شغلي و رضايت از زندگي در امدادگران
• بررسی رابطه ابعاد شخصیتی (پنج عامل بزرگ شخصیت: روان رنجورخويي، برونگرايي، گشودگی، پذیرش، وظیفه شناسی) و سبک های مقابله ای دانشجویان
• رابطه بهداشت روان و بهداشت جنسی با سلامت
• رابطه طرح واره های ناسازگاری اولیه و رضایت شغلی
• رابطه طرح واره های ناسازگاری اولیه و سلامت روانی دانشجویان
• تاثیر روان درمانی بین فردی و گروهی بر درمان افسردگی
• بررسي رابطه سلامت رواني و سبک های مقابله ای در دو گروه ورزشكار و غير ورزشكار

موضوعات پایان نامه روانشناسی (گرایش عمومی،بالینی)

• بررسی روابط ساده و چندگانه هیجان خواهی، ناگویی خلقی و ابراز وجود با آمادگی اعتیاد در دانشجویان دانشگاه …
• آنومي فرهنگي و اجتماعی  و اعتياد به مواد مخدر
• آموزش مهارت های اجتماعی در پیشگیری از اعتیاد
• مدلسازی ارتباط اعتیاد به مواد مخدر با مولفه های اجتماعی نظیر شغل و سن و جنسیت و غیره
• مدلسازی ارتباط اعتیاد به مواد مخدر با مولفه های اقتصادی فرهنگی
• بررسی اثر بخشی درمان گروهی شناختی- رفتاری مدیریت خشم بر خشم و آمادگی اعتیاد
• بررسی تأثیر گروه درمانی شناختی-رفتاری و حمایتی بر سلامت روان و باورهای غیرمنطقی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیستیک
• بررسی رابطه بین هوش هیجانی و شادکامی در دانشجویان دانشگاه …
• بررسی مشکلات رفتاری برونی سازی شده و نگرش نسبت به مواد در دانش آموزان دختر و پسر سال اول دبیرستان های شهرستان …
• بررسی ویژگی های جمعیت شناختی و اختلالات شخصیتی در دختران مجرد جوانی که رابطه جنسی دارند.
• بررسی تأثیر آموزش مهارت شیوه های حل مسأله در بهبود شیوه های حل مسأله و پیشگیری از عود در معتادان شهر ….
• موضوعات روانشناسی تربیتی
• طراحی و تدوین الگوئی جهت زمينه سازي رشد خلاقيت در روند یادگیری در ساختار برنامه درسي آموزش دوره راهنمائی در ايران
• بررسی رابطه ابعاد شخصیتی (پنج عامل بزرگ شخصیت شامل : روان رنجورخويي، برونگرايي، گشودگی، پذیرش، وظیفه شناسی) وآشفتگی روان شناختی دانشجویان
• شناسایی و اولویت بندی عوامل آموزشي، كالبدي و سازماني موثر بر شادماني
• طراحی الگویی جهت بررسی نقش متغيرهاي فردی، خانوادگي، روانشناختي و فراشناختي در عملكرد تحصیلی دانش آموزان
• رابطه الگوهاي فرزندپروري با سلامت رواني و پیشرفت تحصيلي فرزندان
• طراحی الگوئی جهت شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بر اساس مدل تیمز۹۹ (TIMSS-R)
• طراحی مدلی جهت بررسي رابطه بین اهداف پيشرفت، خودكارآمدي و راهبردهاي فراشناختي
• بررسی رابطه بین یادگیری مشارکتی و مهارتهاي اجتماعي و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان
• رابطه هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

 روش های تحقیق و روشهای آماری پایان نامه روانشناسی

روشهاي پژوهش در علوم رفتاري را معمولا با توجه به دو ملاک هدف و ماهيت تقسيم بندي مي کنند (حافظ نيا،۱۳۸۲).

• دسته بندي روش هاي تحقيق پایان نامه روانشناسی بر اساس هدف

براساس هدف پژوهش ها به پژوهش هاي بنيادي و کاربردي تقسيم مي شوند.

– تحقيق بنيادي: پژوهشي است كه به كشف ماهيت اشياء پديده‌ها و روابط بين متغيرها، اصول، قوانين و ساخت يا آزمايش تئوري‌ها و نظريه‌ها مي‌پردازد و به توسعه مرزهاي دانش رشته علمي كمك مي‌نمايد. هدف اساسي اين نوع پژوهش تبيين روابط بين پديده ها، آزمون نظريه ها و افزودن به دانش موجود در يک زمينه خاص است.

– تحقيق كاربردي: پژوهشي است كه با استفاده از نتايج تحقيقات بنيادي به منظور بهبود و به كمال رساندن رفتارها، روش‌ها، ابزارها، وسايل، توليدات، ساختارها و الگوهاي مورد استفاده جوامع انساني انجام مي‌شود. هدف تحقيق کاربردي توسعه دانش کاربردي در يک زمينه خاص است.

 دسته بندي روش هاي تحقيق پایان نامه روانشناسی بر اساس نحوه گردآوري داده ها

پژوهش ها براساس نحوه گردآوري داده ها به دو دسته تقسيم مي شوند: تحقيق توصيفي و تحقيق آزمايشي

– تحقيق توصيفي يا غير آزمايشي شامل ۵ دسته است: پيمايشي، همبستگي، پس رويدادي، اقدام پژوهي، بررسي موردي

– تحقيق آزمايشي به دو دسته تقسيم مي شود: تحقيق تمام آزمايشي و تحقيق نيمه آزمايشي

تحقيق توصيفي يا غير آزمايشي

تحقيق توصيفي يا غير آزمايشي شامل ۵ دسته است: پيمايشي، همبستگي، پس رويدادي، اقدام پژوهي، بررسي موردي

• تحقيق پيمايشي (Survey Research)

در اين نوع تحقيق هدف بررسي توزيع ويژگيهاي يک جامعه است و بيشتر تحقيق ها از اين نوع مي باشد. در پژوهش پيمايشي پارامترهاي جامعه بررسي مي شوند. در اينجا پژوهشگر با انتخاب نمونه اي که معرف جامعه است به بررسي متغيرهاي پژوهش مي پردازد. پژوهش پيمايشي به سه دسته تقسيم مي شود:

روش مقطعي (Cross Sectional): گرد آوري داده ها درباره يک يا چند صفت در يک مقطع زماني خاص. براي مثال بررسي ميزان علاقه دانشجويان سال اول دبيرستان به ادامه تحصيل در يک رشته خاص

روش طولي (Longitudinal): در بررسي پيمايش طولي، داده ها در طول زمان گردآوري شده تا رابطه بين متغيرها در طول زمان سنجيده شود. براي مثال «سير تحول ثبت نام دانشجويان دختر در دوره هاي تحصيلات تکميلي» يا «بررسي تحول مهارت هاي زبان فارسي پايه اول تا پنجم ابتدائي». تحقيقات تحولي که به بررسي روندها و تحول پديده ها در طول زمان مي پردازند از اين دسته هستند.

روش دلفي (Delphi Technique): جهت بررسي ديدگاه هاي يک جمع صاحب نظر در مورد يک موضوع ويژه مي توان از اين تکنيک استفاده کرد. مانند «بررسي ديدگاه اساتيد دانشگاه در باره يک طرح جديد آموزشي»

• تحقيق همبستگي (Correlational Research)

در اين نوع تحقيقات رابطه ميان متغيرها بر اساس هدف پژوهش تحليل مي گردد. در تحقيقات همبستگي اگر هدف پيش بيني متغيرهاي وابسته بر اساس متغيرهاي مستقل باشد به متغير وابسته متغير ملاک و به متغير مستقل متغير پيش بين گويند. همچنين وجه تمايز تحقيق همبستگي با تحقيق آزمايشي در اين است که در اينجا متغيرهاي مستقل دستکاري نمي شوند. براساس هدف به سه دسته تقسيم مي شود:

همبستگي دو متغيري: هدف بررسي رابطه همزماني متغيرها است به عبارت ديگر ميزان هماهنگي تغييرات دو متغير است. در بيشتر تحقيقات همبستگي دو متغيري از مقياس فاصله اي با پيش فرض توزيع نرمال و محاسبه ضريب همبستگي پيرسون استفاده مي شود. مثال: رابطه اسناد ثبات و مرکز عليت با موفقيت در عملکرد

تحليل رگرسيون: در تحليل رگرسيون هدف پيش بيني يک يا چند متغير ملاک براساس يک يا چند متغير پيش بين است. اگر هدف بررسي يک متغير ملاک از يک متغير پيش بين باشد از رگرسيون ساده استفاده مي شود. اگر بررسي يک متغير ملاک براساس چند متغير پيش بين باشد از رگرسيون چندگانه (Multiple) استفاده مي شود. اگر همزمان چند متغير ملاک براساس چند متغير پيش بين بررسي شود از رگرسيون چند متغيري (Multivariate) استفاده مي شود.

تحليل کوواريانس: در برخي بررسي ها هدف بررسي مجموعه اي از همبستگي هاي دو متغيراست. متغيرها در جدولي به نام ماتريس همبستگي يا کوواريانس است که با پيشرفت در زمينه نرم افزارهاي آماري ميسر شده است. تحليل عاملي و حل معادلات ساختاري از اين دسته هستند.

• تحقيق پس رويدادي (Ex-Post Facto)

به تحقيق پس‌رويدادي تحقيق علي-مقايسه‌اي نيز گويند. تحقيق پس‌رويدادي به تحقيقي گفته مي شود که پژوهشگر علت احتمالي متغير وابسته را مورد بررسي قرار مي دهد. چون متغير مستقل و و ابسته در گذشته رخ داده اند لذا اين نوع تحقيق غير آزمايشي را تحقيق پس رويدادي مي گويند.

اقدام پژوهى: نوعى تحقیق است که توسط خود افراد درگیر در یک مسئله و براى حل یا کاهش آن انجام مى گیرد. عمل، محور اساسى در این نوع تحقیق است.

تحقيق آزمايشي : تحقيق آزمايشي به دو دسته تقسيم مي شود: تحقيق تمام آزمايشي و تحقيق نيمه آزمايشي

تحقيق تمام آزمايشي: ﻭﺵ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺭﻭﺵ ﺩﻗﻴﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻱ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺑﻴﺶ  ًﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﺎﺧﺘﻤﻨﺪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺭﺩ. ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﺷﺎﻣﻞﻋﻤﻞ ﻭ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻱ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻥ ﻋﻤﻞ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ، ﻣﺤﻘﻖ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺁﺯﻣﻮﺩﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺳﭙﺲ ﻣﺘﻐﻴﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﻰ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ.

:تحقيق نيمه آزمايشي معمولاً در شرايطي بكار برده مي‌شود كه امكان كنترل تمام متغيرهاي مربوط در مطالعه وجود ندارد. در اين روش محقق با آگاهي از محدوديت ها سعي دارد تحقيق خود را به تحقيق آزمايشي حقيقي نزديك كند. بنابر اين اين تحقيق با روشهاي مشخص مي‌شود كه براي شناسايي دقيق عواملي كه بر اعتبار دروني و بيروني اثر مي‌گذارد امكان يك كنترل نسبي را فراهم مي‌آورند.

روشهاي گردآوري اطلاعات

روشهاي گردآوري اطلاعات به دو دسته ميداني و کتابخانه اي تقسيم مي شود. روشهاي کتابخانه اي در تمام تحقيقات مورد استفاده قرار مي گيرند. برخي تحقيقات مانند تحقيقات تاريخي اساساً کتابخانه اي هستند. روشهاي ميداني عبارتند از مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه، آزمون، مباحثه و مولتي مديا (چندرسانه اي).

جامعه آماري و نمونه آماري

در صدر برنامه ريزي هر مطالعه يا تحقيقي اين سوال که حجم نمونه چقدر بايد باشد قرار دارد. انتخاب نمونه بزرگتر از حد نياز موجب اتلاف منابع مي شود و انتخاب نمونه هاي خيلي کوچک منتج به نتايج غيرقابل اتکا مي شود(عادل آذر، آمار و کاربرد آن در مديريت، ۱۳۸۳).
مجموعه واحدهائي که حداقل در يک صفت مشترک باشند يک جامعه آماري را تشکيل مي دهند (خاکي، ۱۳۷۸). نمونه آماري عبارت است از تعدادي از افراد جامعه که صفات آنها با صفات جامعه مشابه بوده معرف جامعه باشد. نمونه گيري نيز فرايند انتخاب نمونه است. روشهاي متعددي براي نمونه گيري وجود دارد:

– نمونه گيري تصادفي ساده: زماني که حجم جامعه معلوم باشد و تغييرات صفت مورد مطالعه در جامعه شديد نباشد. نمونه گيري تصادفي ساده با استفاده از جدول اعداد، قرعي کشي يا سيستماتيک صورت مي گيرد.

– نمونه گيري چينه اي (stratified): زماني که حجم جامعه معلوم باشد ولي تغييرات صفت مورد مطالعه در جامعه شديد باشد.

– نمونه گيري خوشه اي و چند مرحله اي: زماني که حجم جامعه نامعلوم باشد.

طرح تحقیقاتی در رشته روانشناسی

پروپوزال یا طرح تحقیقاتی در رشته روانشناسی شامل موارد زیر می باشد:

• عنوان
• نوع تحقیق
• تعریف و بیان مساله اصلی تحقیق
• ضرورت واهمیت انجام تحقیق
• سابقه انجام تحقیق
• هدف های انجام تحقیق
• فرضیه ها و سوالات تحقیق
• روش تحقیق
• ابزار گردآوری اطلاعات
• جامعه آماری و روش نمونه گیری
• مراحل اجرایی تحقیق
• روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
• کاربردهای تحقیق
• جنبه جدید بودن و نوآوری