بررسی سير تحول پيدايش و عملکرد تعاون روستايی در ايران

(۱۶صفحه ورد)

بررسي و مطالعه نهضت تعاوني روستايي در ايران و بمنظور شناخت پيدايش و عملكرد آن بايد در دو برهه زمان يعني قبل و بعد از انقلاب به عمل آيد

۱ نهضت تعاوني قبل از انقلاب اسلامي ايران :

نگاهي به چگونگي پيدايش تعاوني در ايران نشانگر آن است كه مردم ايران دير زماني است كه از اين نهضت انتقال نموده اند . بطوري كه براي اولين بار موضوع شركت تعاوني در قانون ۲۵ دلو  ( بهمن ) ۱۳۰۳ منعكس گرديد از آن تاريخ به بعد نهضت تعاوني در ايران با تصويب قوانين ديگري سير تكاملي خود را ادامه داد .

فصل دوم قانون تجارت مصوب فروردين و خرداد ۱۳۰۴ شركت هاي تعاوني اختصاص يافت . اين قانون فقط دو نوع شركت تعاوني يعني شركت تعاوني توليد و شركت تعاوني مصرف را به رسميت شناخته بود .

در خرداد ماه ۱۳۳۵ صندوق تعاون كشاورزي به منظور فروش و نگهداري محصولات كشاورزي و جلوگيري از سلف خري و سلف فروشي و با هدف قطع دست واسطه ها در معاملات محصولات كشاورزي و همچنين براي تامين نيازمندهاي كشاورزان با قيمت مناسب تاسيس گرديد .

بانك كشاورزي ايران نيز موظف شد تا به اين صندوق ها و شركت هاي تعاوني روستايي تابعه وام هاي بلند مدت با بهره ۳ درصد با موافقت وزرات كشاورزي وقت پرداخت نمايد .

در شهريور ماه ۱۳۳۱ اساسنامه (( بانك عمران و تعاون روستايي )) تهيه و به تصويب رسيد در اساسنامه اين بانك قيد شده بود كه بانك مجاز به تاسيس شركت هاي تعاوني توليد و مصرف و با مشاركت در تاسيس اين گونه تعاوني ها است .

بانك عمران و تعاون روستايي مي توانست از اقساط املاك تقسيم شده پهلوي و يا از محل اعتباري كه بدست مي آورند به منظور دادن وام به و انجام عمليات توليدي عمراني انتفاعي و هم چنين در تش كشاورزان خرده مالككيل شركتهاي تعاوني و صندوق هاي روستايي اقدام نمايند .

در آبان ماه سال ۱۳۳۶ وزرات اطلاعات ارضي و تعاون روستايي تاسيس شده برابر قانون تاسيس اين وزرات خانه به منظور اجراي مقررات اصلاحات ارضي ، ارشاد ، گسترش شركت ها و اتحاديه هاي تعاوني روستايي ، و تشكيل شركت هاي سهامي زراعي بوده است .

در سال ۱۳۴۸ اساسنامه سازمان مركزي تعاون روستايي ايران به تصويب مجلسين ريد برابر اين اساسنامه سازمان مركزي تعاون روستايي به صورت شركت سهامي و برابر مقررات آئين نامه مصوبه اداره مي گرديد . هدف سازمان پيروي از برنامه هاي وزارت اصلاحات ارضي و تعاون روستايي در جهت تقويت ، پيشرفت ، گسترش تعاوني هاي روستايي ، توسعه عمليات اقتصادي ، بازرگاني و خدمات تعاوني در روستاهاي كشور بود .