دانلود پروپوزال آماده:  جنسيت و شهروندي در تهران: مطالعه¬ي جامعه¬شناختي تفاوت¬هاي جنسيتي در حق به شهر

قسمت هایی از پروپوزال:

۱- بیان مسأله:

شهر به عنصري غالب در زندگي انسان امروزي بدل شده است. گزارش جمعيتي سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۴ نشان مي­دهد که در حال حاضر در سطح جهان، جمعيت شهرنشين از جمعيت روستانشين بيشتر است. در سال ۱۹۵۰، ۳۰ درصد از جمعيت جهان در شهرها زندگي مي­کردند. در سال ۲۰۱۴، اين جمعيت به ۵۴ درصد افزايش يافت و انتظار مي­رود که در سال ۲۰۵۰، ۶۶ درصد جمعيت جهان ساکن شهرها باشند (سازمان ملل متحد^[۱]، ۲۰۱۴). در ايران نيز مانند شاخص­هاي جهاني، درصد شهر‌نشيني در‌حال افزايش است و شاهد افزايش ۲۴‌ درصدي شهرنشيني در ۳۵ سال گذشته هستيم كه اين روند ممكن است همچنان ادامه داشته باشد. درصد شهرنشيني از ۴۷‌ درصد در سال ۱۳۵۵ به  ۷۱٫۴ درصد در سال ۱۳۹۰ رسيده است. شاخص شهرنشيني ايران نسبت به ميانگين جهاني بسيار بالاست و در حال حاضر، حدود سه چهارم جمعيت كشور در مناطق شهري زندگي مي­­كنند (مشفق و حسيني، ۱۳۹۱). در ايران شهر تهران به عنوان مادر شهر اصلي با اختصاص يک چهارم جمعيت شهري کشور و شهرهاي مشهد، تبريز، اصفهان و شيراز نيز به عنوان شهرهاي بزرگ با هجوم گسترده مهاجرين، افزايش شديد جمعيت، توسعه حاشيه‌نشيني، رشد فزاينده اشتغال کاذب و بروز انواع مسائل اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي روبرو مي‌باشند (کاظمي­پور، ۱۳۸۵). اين مسائل در کنار روندهاي رو به رشد نرخ شهرنشيني در جهان و ايران، نشان­دهنده­ي اهميت مطالعات شهري در جهان امروزي است.

جامعه­شناسي شهر و فضا يکي از زيرشاخه­هاي رشته­ي جامعه­شناسي است که در دهه­ي اخير بيش از پيش مورد توجه انديشمندان اين رشته قرار گرفته است. اين شاخه از جامعه­شناسي به گمان انديشمندان اين حوزه، مدت­ها از نوعي بحران نظري و موضوعي رنج برده است؛ اين بحران تا حدي ناشي از ماهيت متغير امر شهري در طول سده­ي بيستم و خيزش مطالعات ميان­رشته­اي در ارتباط با شهر است (مي و همکاران^[۲]، ۲۰۰۵: ۳۴۳). تنوع موجود در مفهوم شهر و در موجوديت واقعي شهر در عرصه­هاي مختلف اجتماعي سبب شده است که اختلاف نظرهاي بسياري در مورد چيستي امر شهري و تبيين­هاي موجود از مسائل شهري و فضايي وجود داشته باشد.

وجود بحران نظريه جاي خالي مطالعات عمده­ي شهري را در اين رشته نشان مي­دهد. مطالعه­ي حاضر مي­تواند تلاشي آگاهانه در جهت عملياتي کردن يک نظريه­ي توانمند­ و پيش کشيدن يک موضوع قابل بحث و قديمي در اين حوزه محسوب شود. در واقع هانري لوفور، که عموما به عنوان يک فيلسوف مارکسيست و گاه جامعه­شناس شهر و فضا شناخته شده است، با تحليل زندگي روزمره در فضاي شهري و به خصوص با معرفي مفهوم «حق به شهر» چهارچوب نظري مناسبي براي مطالعه­ي حقوق شهروندي ارائه داده است. نظريه­ي لوفور به دليل گستره­ي مفاهيمي که در آن وجود دارد، در رشته­هاي مختلف از جمله مطالعات برنامه­ريزي شهري و طراحي شهري و گاه حتي در مباحث علوم سياسي به خوبي مورد استفاده قرار گرفته است.^[۳] اين در حالي است که، به اعتقاد نگارنده مباحث لوفور پيرامون فضا و شهر، ظرفيت اين را دارد که در رشته­ي جامعه­شناسي مورد استفاده قرار گيرد و با استفاده از رويکردهاي روش­شناختي اين رشته عملياتي شود.

مفهوم حق به شهر لوفور، كه شامل دو مولفه­ي اصلي اختصاص دادن^[۴] شهر به خود (يا استفاده از شهر) و مشاركت^[۵] در شهر مطرح مي­شود، با ارائه­ي نقد ماركسيستي از نابرابري شهري، اين مساله را مطرح مي­كند كه فضاي شهري اساسا در راستاي تحقق خواسته­هاي نظام سرمايه­داري، طبقه­ي حاکم و بدون توجه به نيازهاي طبقات فرودست ساخته شده است. البته منظور لوفور از وجود چنين نابرابري يك فرايند خودآگاهانه­ در ساختن شهر نيست، بلكه او معتقد است كه عدم توجه به نيازهاي مصرفي اقشار شهري و مشاركت نكردن تمام قشرها در ساخته شدن شهر به ايجاد نابرابري در شهر و در نتيجه تحقق پيدا نكردن حق اوليه­ي برخي شهروندان نسبت به شهر انجاميده است.

تحليل لوفور از سلطه و سازوکارهاي طبقاتي در شهر در سطح كلان باقي نمي­ماند. او با معرفي مفهوم پراكسيس^[۶] و توليد فضا^[۷] رويكردي را اتخاذ مي­كند كه بيشتر به ماركسيسم انسان­گرايانه و ماركس جوان نزديك است كه با رويكردي انسان­گرايانه، از خودبيگانگي را برجسته­ترين مشكل در دنياي سرمايه­داري مي­پندارد (شيلدز^[۸]، ۱۹۹۹: ۱۷).

بنابراين با توجه به اهميتي که فرد و ادراک او از فضا و کنش­هاي فضايي در نظريه­ي لوفور دارد، مي­توان با تكيه بر مفهوم فضاي ادراک شده^[۹] كه به احساس كنشگران اجتماعي نسبت به امر شهري اشاره مي­كند، نسبت به سنجش ميزان تحقق حق به شهر اقدام كرد.

زنان به مثابه­ي قشري (و در ادبيات ماركسيستي طبقه­اي) متمايز از مردان، داراي نيازها و نقش­ها، هنجارها و مسائل مخصوص به خود هستند. تفاوت­هاي اجتماعي موجود، صرف نظر از منشا و علت پيدايش پديده­اي واقعي در زندگي روزمره است. مولفه­هاي دوگانه­ي حق به شهر از مفاهيمي هستند كه اخيرا در جغرافياي فمينيستي و ادبيات زنان و فضا مورد توجه زيادي قرار گرفته است.

يک بحث بنيادي در اين حوزه که در مطالعات فمينيستي مطرح شده است اين است که تقسيم­كار سنتي كه مشاغل خانگي را مناسب زنان و مشاغل بيرون از خانه را مناسب مردان تصور مي­كند، در كنار هنجارهاي فرهنگي ديگر، جنسيت را به عنوان يك متغير تعيين­كننده در طبقه­بندي امر شهري وارد كرده است طوري که شهر، هم در موجوديت فيزيكي و هم در موجوديت اجتماعي تعلق كمتري به زنان دارد و كمتر مناسب مشاركت زنان در فراگردهاي جاري در آن شناخته شده است. اين مساله به كاهش تحرك زنان در شهر، انحصار فضاها به مردان، ناديده گرفته شدن جسم زنانه در طراحي شهري و … انجاميده است. اين رويکرد با تغييرات اجتماعي گسترده در ايران و وارد شدن زنان به عرصه­­ي فعاليت­هاي عمومي تا حدودي تغيير شکل داده است.

با وجود تغييرات اخير در عرصه­ي شهرها که فضاها را بيش از پيش به زنان اختصاص داده است، برخي از انديشمندان پيشنهاد کرده­اند که در زمان حاضر بيش از آن که از حذف محدوديت زنان در اندروني خانه­ها سخن بگوييم درست­تر است از اندروني­هاي تغيير شکل يافته صحبت کنيم. به اين معنا که فضا به شکل ريشه­اي تغيير شکل نداده است زيرا اگرچه در ظاهر اندروني­ها حذف شده است و زنان وارد عرصه­ي عمومي شهرها شده­اند، محدوديت­هاي فضايي به قدري زياد است که به نظر مي­رسد تغيير چنداني در حقوق فضايي آنان رخ نداده است. اين ايده موازي با مفهوم «توازن پدرسالارانه» است که توسط بنت^[۱۰] (۲۰۰۵) مطرح شده است. او معتقد است که در طول تاريخ، بيش از اين که تغيير و تحول بر زندگي زنان حاکم باشد، ثبات و ايستايي حاکم بوده است، زيرا پدرسالاري که در طول تاريخ بر زندگي زنان سيطره داشته است، داراي بنيان­هاي نظري ثابتي است که مانع تغييرات عمده­ي محتوايي مي­شود و تنها به صورت­ها اجازه­ي تغيير مي­دهد (بنت، ۲۰۰۵: ۱۵۳).

در اين رويکرد، زنان چه به عنوان يک فرد و چه به مثابه­ي يک گروه يا طبقه، از آزادي­ها، فرصت­ها و يا حق عضويت در گروه­هاي سياسي، احزاب و اجتماعات که در عرصه­ي عمومي قرار دارند، همانند مردها و يا حتي مشابه يا نزديک به مردان بهره­مند نيستند. از اين منظر، آن­چه در عقايد منصوب به دنياي دموکراتيک، به عنوان زندگي خوب و آزادانه مطرح مي­شود، زنان تنها اسماً و به شکل صوري مي­توانند به آن دست پيدا کنند (نرسيسيانس، ۱۳۸۳: ۱۸۶) و اين معضل به فضا نيز قابل تسري است. زيرا فضا اساسا مفهومي است که تحت تاثير سلسله­مراتب­ اجتماعي و مفهوم قدرت و سلطه قرار دارد. تفاوت­ها نظم اجتماعي را تهديد مي­کند و قدرت­ها تلاش مي­کنند به يکسان­سازي در ميان شهروندان خود دست بزنند. از اين رو لوفور به حذف شده­ها^[۱۱] توجه مي­کند^[۱۲]. گروه­ها و افرادي که از حضور در برخي فضاهاي عمومي منع و يا محدود مي­شوند (لوفور، ۱۹۹۱: ۳۷۳ به نقل از ميچل^[۱۳]، ۲۰۰۳: ۱۵۰).

اين نوشتار با استفاده از چهارچوب نظري ارائه شده توسط هانري لوفور و عملياتي کردن ايده­ي حق به شهر تلاش مي­کند در کنار به آزمون گذاشتن نظريه در بستر شهروندي تهران، تفاوت­هاي جنسيتي موجود را نيز آشکار کند و نشان دهد که فرايندهاي زندگي روزمره­ي زنان در شهر به دليل بهره­مند نشدن آنان از حقوق خود دچار اختلال شده است. از اين رو جمعيت مورد مطالعه مجموعه­اي از زنان و مردان ساکن شهر تهران قرار داده شده­اند. پس از گردآوري داده­ها با روش پيمايش تفاوت­هاي اساسي حق به شهر ميان پاسخگويان زن و پاسخگويان مرد استخراج شده و با استفاده از ابزارهاي مناسب در چهارچوب نظريه­ي حق به شهر لوفور تحليل مي­گردد. ضمن اين که با استفاده از روش کيفي، يافته­هاي کمي وارسي شده و سازوکارهاي جنسيتي ادراک از مولفه­هاي حق به شهر بررسي مي­گردد.

براساس بيان مقدمه و بيان مساله­ي ذکر شده، فرضيه­هاي پژوهش عبارتند از:

• جنسيت بر مشارکت افراد در شهر تاثيرگذار است.
• جنسيت بر اختصاص دادن فضاي شهر به خود تاثيرگذار است.
• جنسيت بر حق به شهر تاثيرگذار است.
• طبقه بر حق به شهر تاثيرگذار است.
• در ادراک از حق به شهر تفاوت­­هاي جنسيتي وجود دارد.

[۱] United Nations

[۲] May et al.

[۳] بيشتر اين مطالعات جنبه­ي نظري دارند و به تلفيق مفاهيم لوفور با مفاهيم ديگر دست مي­زنند.

[۴] Appropriation

[۵] Participation

[۶] Praxis

[۷] Production of space

[۸] Shields

[۹] Perceived

[۱۰] Bennett

[۱۱] The excluded

[۱۲] نکته جالب توجه اين جاست که لوفور علي رغم توجه بسياري که به حذف شده­ها و طرد شده­ها دارد، به مفهوم جنسيت در تحليل­هاي خود اشاره­اي نمي­کند.

[۱۳] Mitchel

……………………………

۲- اهمیت و ضرورت تحقیق:

……………………………

۳- پیشینه تحقیق:

……………………………

۴- اهداف تحقیق:

…………………………………….

۵- فرضيه ‏هاي تحقیق:

…………………………………….

۶- مدل تحقیق

…………………………

۷- سوالات تحقیق:

…………………………………….

۸- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):

…………………………………….

۹- بیان جنبه نوآوری تحقیق:

………………………….

۱۰- روش شناسی تحقیق:

الف: شرح كامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهيزات و استانداردهاي مورد استفاده در قالب مراحل اجرايي تحقيق به تفكيك):

………………………….

ب- متغيرهاي مورد بررسي در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:

…………………………………….

ج – شرح کامل روش (ميداني، كتابخانه‏اي) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فيش‏برداري و غيره) گردآوري داده‏ها :

…………………………………….

د – جامعه آماري، روش نمونه‏گيري و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):

…………………………………….

ر- روش نمونه گیری و حجم نمونه:

…………………………………….

ز- ابزار تحقیق:

…………………………………….

هـ – روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‏ها:

…………………………………….

منابع :

…………………………………….

آسان داک: www.Asandoc.com

دانلود نمونه پروپوزال تکمیل شده، پروژه پر شده، طرح پیشنهادیه آماده