مبانی نظری وپیشینه تحقیق سازگاری

سازگاری

سازگاری عبارت است از ميزان برداشت فرد از هماهنگي نوآوری با ارزش های موجود، تجربه های گذشته و نيازهای گيرنده نوآوری است . (يغمايي و شيرازی؛۱۳۹۰: ۱۴) ويژگي های ادراک شده ی نوآوری معيار مناسبي برای پيش بيني پذيرش فناوری هستند و قابليت پيش بيني اين عوامل بسيار فراتر از ويژگي های جمعيت شناختي،اقتصادی و اجتماعي است.(Ngai et al. ; 2012 : 117 )  در رابطه با ابعاد نوآوری راجرز برای اولين بار پنج عامل اصلي پيچيدگي ،  قابليت سازگاری، رؤيت پذيری، قابليت استفاده و مزيت نسبي را به عنوان عوامل اصلي مؤثر بر پذيرش نوآوری نام برد . نوآوری بستگي به ادراک پذيرنده در مورد ميزان تطابق با ارزشهای کنوني فرد، تجارب قبلي و نيازهای پذيرنده ی احتمالي )سازگاری ( دارد . Wu and Subramaniam; 2012 : 351)  )

زماني كه كانال ارتباطي شركت يا سازمان با سبك زندگي  و نيازهاي مشتريان انطباق نداشته باشد احتمال موفقيت آن فعاليت ارتباطي در ارائه خدمات كاهش يافته و مشتري از به كارگيري آن خدمت خودداري ميكند به عبارتي نميتواند با آن خدمت ارتباط نزديكي برقرار كند. (بهبودی ، عابدینی و جلیلوند ؛ ۱۳۹۱ )كويينگ لويس و همكارانش در سال ۲۰۱۰ تاثير سازگاري را بر روي قصد استفاده مورد بررسي قرار دادند و به اين نتيجه رسيدند كه بين متغير سازگاري و قصد استفاده رابطه مثبت و معني داري وجود دارد.  (كويينگ لويس و همكارانش ؛ ۲۰۱۰) بنابراين ميزان بالاي سازگاري يك تكنولوژي با نيازها و سلايق افراد باعث افزايش احتمال پذيرش آن توسط افراد خواهد شد . مطالعات تیلور و تاد مشخص ساخت بر اساس نظریه اشاعه نوآوری باورها دارای ۳ ویژگی برجسته درک سودمندی ( مزیت نسبی ) ، درک سهولت استفاده ( میزان پیچیدگی ) و سازگاری است .( تیلور و تاد ؛ ۱۹۹۵ )

۲-۳-۱-۳ -۱ نظریه اشاعه نوآوری

اورت راجرز^[۱] معروف ترین پژوهشگر در پژوهش ” اشاعه ” است .  (کفاشان ؛ ۱۳۸۹) راجرز  نوآوری را چنین  تعریف می کند : فکر، روش یا شئی که فرد یا واحد دیگری از اقتباس آن را نو تصور می کنند. (سورین ؛ ۱۳۸۱ : ۳۱۲ ) از دیدگاه راجرز (۲۰۰۵) اشاعه فرایندی است که نوآوری از طریق مجاری ارتباطی در طی زمان در میان  اعضای یک نظام اجتماعی گسترش می یابد .(راجرز ؛ ۲۰۰۵ ) راجرز (۱۹۸۳)  ویژگی های نوآوری وعوامل تعیین کننده گسترش آن را به پنج دسته تقسیم کرده است: (راجرز ؛ ۱۹۸۳ )

۱) امتیاز نسبی : میزانی که یک نوآوری نسبت به نوآوری های پیش از خود بهتر  و برتر تصور شود. ماهیت هر نوآوری تعیین کننده نوع مزیت نسبی (اقتصادی، اجتماعی و …) آن است. خصوصیات بالقوه کاربران هر نوآوری نیز عاملی تعیین کننده در نوع مزیّت نسبی هر نوآوری به شمار می آید.

۲)سازگاری : به حد و  حدود سازگاری  نوآوری با ارزش ها ، تجربه ها  و نیازهای  موجود  اطلاق می شود. سازگاری بیشتر با نیازهای کاربران ، معنای کارایی و قطعیت بیشتر نوآوری خواهد بود.

۳)پیچیدگی : درجه دشواری شناخت یا استفاده از یک فناوری نوین است . نوآوری را می توان در پیوستاری از پیچیدگی  سادگی طبقه بندی کرد . برخی نوآوری ها از نگاه کاربر پیچیدگی کمی دارند.

۴) سنجش پذیری: به میزانی ارجاع می دهد که می توان قبل از اشاعه نوآوری، آن را سنجش نمود . نوآوری با قابلیت آزمون پذیری، بیشتر از سوی کاربران بالقوه پذیرفته می شود.

۵) مشاهده پذیری: درجه ای که نتایج، منافع و خصایص یک نوآوری برای دیگران قابل مشاهده است . منافع و نتایج برخی از اندیشه ها به آسانی قابل مشاهده و قابل انتقال به دیگران و در برخی موارد بر خلاف این است.  شکل ۲-۳ را می توان بر اساس مطالعات اولیه راجرز،  را ترسیم نمود.

راجرز می افزاید : رابطه ای پیچیده اما مهم میان نرخ دانش درباره نوآوری در نظام با نرخ سازگاری و انطباق با آن از سوی کاربر وجود دارد . (راجرز ؛ ۱۹۸۳ ) یعنی اینکه سطح دانش درباره نظام نوآورانه در هر زمانی می تواند به عنوان شاخص  کاربرد آن نظام از سوی کاربر تلقی شود.  در صورت برخورداری نوآوری از ویژگی های پنج گانه ، بیشتر از سوی کاربر پذیرفته خواهد شد.

شکل ۲-۳ . مدل اشاعه نوآوری ( راجرز ؛ ۱۹۸۳ )

۲-۳-۱-۳ -۲ نظریه تجزیه رفتار برنامه ریزی شده

در سال ۱۹۹۵ نظریه ای توسط تیلور و تود تحت عنوان ” نظریه تجزیه رفتار برنامه ریزی شده ^[۲]” در مورد لزوم درک بهتر از روابط بین ساختار باورها ارائه گردید . (Taylor and Todd ;1995)  این نظریه که تکمیل کننده ۲  نظریه ” نظریه عمل منطقی^[۳] ”  مارتین فیشبین و ایسک اجزن در مورد  آزمون رابطه میان  نگرش ها  و  رفتار  (Fishbein and Ajzen ; 1970  )  و   نظریه  رفتار  برنامه ریزی  شده^[۴] یا   TPB  اجزن  در مورد اندازه گیری غیرمستقیم نگرش ها ، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده می باشد . (Ajzen ; 1991)

بر اساس نظریه اشاعه نوآوری باورها دارای سه ویژگی برجسته درک سودمندی، ) مزیت نسبی (، درک سهولت استفاده  (میزان پیچیدگی) و سازگاری  است . درک سودمندی )مزیت نسبی (به درجه ای اشاره دارد که نوآوری فناورانه ، منافعی از قبیل منافع اقتصادی ،افزایش راحتی و رضایت را به همراه دارد . (روگرز ؛ ۱۹۸۳ ) درک سودمندی باید به گونه ای مثبت با میزان سازگاری با نوآوری مرتبط باشد . (روگرز؛ ۱۹۸۳ ؛ تان و تئو ؛۲۰۰۰ )  سهولت استفاده، نشان دهنده میزانی است که تصور می شود نوآوری فناورانه می تواند ازلحاظ درک، یادگیری یاعمل پیچیده باشد . فناوریهای نوآورانه که به نظر می رسد استفاده از آنها آسان است، بیشتر توسط کاربران پذیرفته و استفاده       می شوند. سازگاری به درجه ای اطلاق می شود که نوآوری متناسب با ارزشهای بالقوه موجود، تجربه قبلی و نیازهای کنونی است . (روگرز ؛ ۱۹۸۳ ؛ تورنا تزکی وکلین^[۵] ؛۱۹۸۲) دریافتند چنانچه فناوری با مسئولیتهای شغلی و نظام ارزشی فرد انطباق داشته باشد، سازگاری بیشتری خواهد داشت.  « تیلور و تود »نشان دادند نظریه تجزیه رفتار برنامه ریزی شده، قدرت توضیحی بیشتری از نظریه رفتار برنامه ریزی شده و نظریه عمل منطقی در ارزیابی میزان پذیرش فناوری توسط کاربر داراست . (شی و فانگ……………………

………………………

…………………….