مبانی نظری و پیشینه تاثیر جهانی شدن بر شدت انرژی در ایران

۲-۱- مقدمه. ۱۱

۲-۲- مبانی نظری تحقیق.. ۱۱

۲-۲-۱- جهانی­شدن. ۱۱

۲-۲-۲- شدت انرژی.. ۲۶

۲-۲-۳- جهانی­شدن و شدت انرژی.. ۳۲

۲-۲-۴- کارایی انرژی و شدت انرژی.. ۳۳

    ۲-۲-۵-قیمت و شدت انرژی.. ۳۴

۲-۲-۶- رشد اقتصادی و شدت انرژی.. ۳۵

۲-۳- مطالعات تجربی.. ۳۶

۲-۳-۱- مطالعات انجام‌گرفته در خارج از کشور ۳۶

۲-۳-۲- مطالعات انجام‌گرفته در داخل کشور ۴۰

۲-۱- مقدمه

مرور پایه‌های نظری و تجربی هر تحقیق می‌تواند در تجزیه و تحلیل یافته‌های نهایی حاصل از تحقیق مورد استفاده  قرار گیرد. لذا در این فصل ادبیات موضوع تحقیق، مورد بررسی قرار می­گیرد،  لذا مطالب این فصل در سه قسمت تنظیم شده است. پس از مرور مبانی نظری، در قسمت دوم مطالعات تجربی مرتبط که در داخل و خارج انجام گرفته، بیان شده است. در قسمت پایانی نیز جمع‌بندی کلی از این مطالعات و وجه تمایز مطالعه‌ی حاضر نسبت به مطالعات تجربی موجود ارائه شده است.

۲-۲- مبانی نظری تحقیق

با توجه به اینکه هدف مطالعه‌ی حاضر بررسی تأثیر جهانی­شدن بر شدت انرژی است، در ذیل ابتدا به تعاریف و تاریخچه جهانی شدن می­پردازیم، سپس تعریف شدت انرژی و عوامل موثر بر آن بیان می­گردد. در ادامه تاثیر جهانی­شدن بر شدت انرژی مورد بررسی قرار می­گیرد و پس از آن چگونگی اثرگذاری کارایی انرژی، قیمت حامل­های انرژی و رشد اقتصادی بر مصرف و شدت انرژی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۲-۲-۱- جهانی­شدن

در این بخش، مفاهیم و تعاریف جهانی شدن، روند و امواج جهانی­شدن، ویژگی­ها و پیامدهای جهانی­شدن مورد بررسی قرار می­گیرد.

۲-۲-۱-۱- مفهوم جهانی­شدن

امروزه صدها میلیون نفر واژه جهانی­شدن را به کار میبرند، اما تعداد اندکی، تعریف روشن، اختصاصی و مشخصی از این اصطلاح را همواره به کار میبرند.  تعاریف در اصل موجب شکل­گیری توصیف­ها، تبیین­ها، ارزیابی­ها، توصیه­ها و اقدامات می­شوند. به عبارت دیگر، بر درک ما از موضوع مورد ­­نظر تاثیر می­گذارند. اگریک تعریف اساسی، بی­ثبات یا غیرقابل اعتماد باشد، در این صورت دانش مبتنی بر آن نیز احتمالاً غیردقیق است، در نتیجه سیاست­های متکی بر دانش موردنظر نیز ممکن است نادرست باشند. بنابراین لازم است «جهانی شدن» به دقت تعریف شود، هر چند می­دانیم که هر تعریفی در معرض انتقاد،تجدید­نظر و اصلاح قرار دارد (آرت شوات ۲۰۰۳،ص ۴۴).

کاربرد اصطلاح «جهانی­شدن^[۱]» به دوکتابی برمیگردد که در سال۱۹۷۰منتشر شد.  کتاب اول تالیف «مارشال مک لوهان^[۲]» با عنوان «جنگ وصلح دردهکده جهانی» و کتاب دوم نوشته «برژینسکی^[۳]» مسوول سابق شورای امنیت ملی در آمریکا دردوران ریاست جمهوری «رونالدریگان^[۴]» بود (پیتر مارتین و شومن، ۲۰۰۷).

نکته­ای که باید به آن اشاره شود، این است که جهانی­شدن فرآیندی پیچیده و همچنان دست­خوش تحول است و هر روز وجه تازه­ای از ابعاد گوناگون آن مشخص و نمایان می­شود و به رغم کاربرد زیاد، هنوز هیچ­گونه اتفاق نظری بین دانشمندان در مورد تعریف دقیق آن وجود ندارد. به اعتقاد روزنا^[۵] “به علت تنوع و ابعاد گوناگون جهانی­شدن و نیز به این دلیل که مفهوم جهانی­شدن میان سطوح گوناگون مانند اقتصاد، سیایت،فرهنگ و ایدئولوژی ارتباط برقرار می­کند، هنوز زود است که تعریف کامل از این پدیده ارایه شود” (عبدالحمید علی ۱۳۷۹،ص ۱۵۳).

تعاریف مختلفی در مورد جهانی_­شدن بیان شده است که عمده تعاریف را می توان در دودسته قرار داد. برخی از تعاریف جهان­شدن را از دید گشوده شدن مرزها بررسی می­کنند، برای مثال: تعاریف مگ گرو، کول، صندوق بین­المللی پول، بوردو، ساکر، سیموز، شولت و پراتون، اما یک قسمت از تعریف از دید گسترش و توسعه تجارت جهانی­شدن را بررسی می­کنند مانند تعاریف سازمان همکاری و توسعه، مک­ایوان، پل کروگسن، و برخی از هردو دید جهانی­شدن را تعریف می­کنند مانند قزلسفلی.

برخی از تعاریف جهانی­شدن عبارتند از:

به اعتقاد مک گرو^[۶] در جهانی­شدن الگوی فعالیت­های مختلف بشری به سوی فراقاره­ای و بین منطقه­ای شدن در حرکت است. وی همچنین معتقد است جهانی­شدن در تمام حوزه­های زندگی مدرن در ابعاد مختلف ظهور و بروز دارد. از این­رو جهانی شدن یک فرآیند چندبعدی است (قریب ۱۳۸۰،ص ۵۸).

 ………………………………….

………………………………….

…………………………………