پیشینه تحقیق ومبانی نظری رضایت شغلی

رضایت شغلی

تعاریف رضایت شغلی

رضایت از نظر لغوی به معنی خوشنودی و پسند انبساط خاطرمیل است”رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی عاملی است که باعث افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی می گردد (رضایی، صوفی، شعبانی،۱۳۹۲، ص۳۵). در راستای نیل به اهداف هر سازمان، باید شرایطی را فراهم ساخت تا کارکنان سازمان در محیط های جذاب و با خشنودی و رضایت کامل به انجام وظایف محوله بپردازند تا  کارآیی و اثر بخشی لازم را در اجرای این امر خطیر داشته باشند. رضایت شغلی را به عنوان حالت هیجانی لذت بخشی تعریف می کنند که ناشی از ارزیابی شغل یا تجربه های شغلی فرد است (کرامتی، الهیاری،۱۳۹۱، ص ۱۱۸). در مدیریت منابع انسانی پدیده ی رضایت شغلی یکی از شاخص های کیفیت زندگی می باشد. شکی نیست مردمی که از کار خود رضایت خاطر دارند در پایان روز احساس می کنند به توفیقی نائل آمده اند. هرچه سازگاری بین کارکنان و اهداف سازمانی بیشتر باشد انگیزش عملکرد و رضایت شغلی کارکنان نیز افزایش می یابد (محمد تبار، اسکندری، عباس پور،۱۳۹۰، ص ۵۱).

براساس تعریف کمپل که بر جنبه شناخت و آگاهی فرد تاکید می کند، رضایت شغلی بدین شکل تعریف می شود: “رضایت شغلی؛ گرایش، یا تمایل یا حالات درونی شخص برای عکس العمل های ارزیابی کننده نسبت به موضوعی معین که با احساس مطبوع و نامطبوع فرد نسبت به آن موضوع (شغل) همراه است (سپاه منصور ، شهریاری احمدی، شهامی،۱۳۹۱، ص ۹۲). در ابتدا هوپوک^[۱] در سال۱۹۳۵ مفهوم رضایت شغلی را در نظر گرفت. او چنین فرض کرد که رضایت شغلی شامل چیزی است که در محیط کار احساس شده و کارکنان را هم از لحاظ روحی و هم از لحاظ جسمی راضی و خشنود می کند.”کریبین^[۲] ” در سال ۱۹۷۲ یک تعریف کلی تری را ارائه داد: “رضایت شغلی، کل احساسات مربوط به کار است که شامل خود شغل، سرپرستان، گروه کاری، سازمان ها و حتی زندگی خانوادگی می گردد (خنیفر، امیری، فرجی ارمکی، جندقی، مردانی کتکی، بیان معمار، زروندی،۱۳۹۰، ص۱۰۱).

رضایت شغلی احساس مثبت و منفی و نگرش هایی که درباره ی شغل خود داریم را منعکس می کند که به تعداد زیادی از عوامل مربوط به کار وابسته است و دامنه ی آن از جایی که ما قرار داریم تا جایی که احساس از تحقق در وظایف خود به دست می آوریم، ادامه دارد (امین بیدختی ، کارگر،۱۳۹۱، ص۲۲).

رضایت شغلی نتیجه ادراک کارکنان است که محتوا و زمینه شغل آن چیزی را که برای کارمند ارزشمند است، فراهم می کند. رضایت شغلی یک حالت احساسی مثبت، یا مطبوع است که پیامد ارزیابی شغلی یا تجربه فرد است. این حالت احساسی مثبت، کمک زیادی به سلامت فیزیکی و روانی افراد می کند. از نظر سازمانی، سطح بالای رضایت شغلی منعکس کننده جو سازمانی بسیار مطلوب است که منجر به جذب و بقا کارکنان می شود (صیادی، محمدی، نیک پور،۱۳۹۱، ص ۱۳۷). از طرفی رضایت شغلی یک حالت  و احساس ایستا نیست و نیروهای داخل یا خارج محیط کار بر آن تاثیر می گذارند. از این رو دیویس^[۳] و  نیو استرورم^[۴] معتقد هستند که رضایت شغلی به همان شتابی که پدید می آید، از بین می رود (شاید هم زودتر) بنابراین نیاز به دلسوزی و توجه پی در پی و پیوسته مدیریت دارد. بنابراین شناسایی و توجه به عوامل موثر بر رضایت شغلی حائز اهمیت است، زیرا این امر در نتایج و بهره وری سازمان و حتی زندگی فردی کارکنان نقش مهمی ایفا می نماید (منظری توکلی، رجبی،۱۳۹۲، ص ۲۴). در متون مدیریتی، تعاریف مختلفی درباره رضایت شغلی آمده، است رضایت شغلی مجموعه ای از احساس های سازگار و ناسازگار است که کارکنان با آن احساس ها به کارخود می نگرند (دهقان، صادقی صدقیانی، مرادی آیدیشه، ۱۳۸۹، ص ۳۷). رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در پیشرفت کار یک سازمان می باشد. بررسی ها در این زمینه نشان می دهد که افزایش رضایت شغلی، خلاقیت و مولد بودن فرد را نیز افزایش داده و انگیزه های کاری را بیشتر و غیبت از کار را کاهش می دهد.

لاک^[۵] رضایت شغلی را حالت عاطفی مثبتی توصیف می کند که نتیجه درک فرد از شرایط کاری است. عدم رضایت از شغل می تواند زمینه ساز بخشی از شکایات، کارکرد ناچیز، تولید کالای نامرغوب، دشواری های ناشی از بی انگیزشی و دیگر مشکلات باشد.

فیشر و هت^[۶] رضایت شغلی را عامل روانی قلمداد می کنند و آن را نوعی سازگاری عاطفی با شغل و شرایط اشتغال می انگارند، به این صورت که شغل مورد نظر لذت مطلوب را برای فرد مطلوب را به فرد ندهد، فرد شروع به مذمت شغل خویش می نماید و درصدد تغییر آن بر می آید. رضایت شغلی پدیده ای است که از مرز سازمان فراتر می رود و آثار آن  در زندگی خصوصی فرد خارج از سازمان نیز مشاهده می شود. در کارکنان به واسطه کار کردن در یک شغل حالت های متفاوتی ایجاد می گردد. چنانچه افراد از شغل خود راضی باشند، این وضعیت موجب می شود با انگیزه و علاقه بیشتری به وظایف خود همت گمارند و چنانچه کارکنان از شغل خود ناراضی باشند، موجب می شود علاقه و تعهد کمتری به انجام وظایف خود همت گمارند (دهقانی، یوسف و دهقانی، مصطفی ، مظاهری تهرانی ،۱۳۹۲، ص۳۳). در واقع رضایت شغلی به عنوان یک متغیر اثر گذار و مهم مطرح است که بیان کننده حالت ذهنی فرد از شغلش است. مطالعه رضایت شغلی از دو بعد اهمیت دارد: نخست بعد انسانی آن است که مطابق آن شایسته است با کارکنان به صورت منصفانه رفتار گردد و دوم بعد رفتاری آن است که مطابق با آن رضایت شغلی می تواند رفتار کارکنان را به گونه ای هدایت کند که بر عملکرد و وظایف سازمانی شان اثر گذاری کند و به بروز رفتار های مثبت و منفی از طرف آن ها منجر شود (شیرخدایی، مدهوشی، حاتمی ، ۱۳۹۱، ص ۱۵۴).

رضايت شغلی مجموعه ای از احساسات سازگار و ناسازگار است كه كاركنان با آن احساس ها به كار خود می نگرند (حقیقتیان، مرادی،۱۳۹۰، ص۱۲۲).

[۱] . Hopook

[۲] . Kreebin

Davis .[3]

[۴]. New Storm

[۵]. Luke

[۶]. Hata& Fisher

…………………………………….

………………………………

……………………….