دانلود پروپوزال آماده: تحليل محتواي هويت اجتماعي زن با تأکيد بر هويت ديني در سينماي دهه هشتاد ايران

قسمت هایی از پروپوزال:

۱- بیان مسأله:

موجوديت هر انساني به تلقي او از خود بستگي دارد و ميزان پيوند و دلبستگي فرد به بيرون از خود و جامعه و تاريخش، دين و فرهنگش، نوع تلقي او از خود را «رقم»  مي‌زند. اين تلقي از خود که جوابي به «چيستي و کيستي» شخص به شمار مي‌رود، همان هويت اوست. هويت جامعه نيز مبني برتاريخ و دستاوردهاي علمي، انساني، اخلاقي، اعتقادي و تاريخي اش است.

هر انسان از بدو تولد، از مرحله‌ي ساده تا پيچيده، به دنبال شناخت خويش است و مشخص نيست که دقيقاً هر فرد چه زماني به اين سؤال پاسخي حقيقي،دقيق و اقناع کننده مي‌دهد؛ آن چنان که هم خود شخص راضي باشد و هم جامعه آن را بپذ يرد. به طور کلي هويت‌يابي افراد مي‌تواند مرحله‌اي پويا و زنده باشد که روز به روز تغيير کند و گاه شخص را به پيروزي و گاه او را به شکست رهنمون سازد.

هويت در دنياي سنت چندان به سطح خود آگاه خود نرسيده بود. اما با ورود به دنياي مدرن، دنيايي که رسانه‌ها به شکل‌هاي مختلف آن را تسخير كرده‌اند و سر برآوردن هويت‌هاي تازه و خدشه‌دار شدن هويت‌هاي پيش، هويت در جايگاه خاصي از توجه انسان و علم قرار گرفت. از اولين روزهاي حضور انسان در كره‌ي خاکي تا امروز، او گزينه‌هاي متفاوتي براي شناخت و ساخت هويت خويش و جامعه اش داشته است. اين گزينه‌ها از منابع مختلف و از طرق گوناگون به او رسيده و مي‌رسند. جريان جهاني شدن و گذشتن اطلاعات هويت‌‌ساز از مرزهاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي؛ شتاب گرفتن تغييرات، رخداد انقلاب الکترونيک وحرکت به سمت جامعه اطلاعاتي و شبكه‌اي در عصر حاضر، تأثير شگرفي بر شكل‌گيري هويت داشته است و هويت را بيش از پيش در معرض پرسش قرار داده است.

هويت را مؤلفه‌هاي مختلف که از کانال‌هاي گوناگون به انسان مي‌رسند، مي‌سازند. هويت در اصطلاح «مجموعه‌اي از علايم، آثار مادي، زيستي، فرهنگي و رواني است که موجب شناسايي فرد از فرد،گروه از گروه  يا اهليتي از اهليت ديگر و فرهنگي از فرهنگ ديگر مي‌شود»(شيخاوندي،۶:۱۳۸۰).

يکي از کانال‌هاي پر اهميت در عصر حاضر براي ساخت هويت، رسانه‌ها هستند رسانه‌ها نه تنها هويت‌‌سازي کرده و آن را به افراد بشر منتقل مي‌سازند؛ بلکه مي‌توانند به صورت غير مستقيم نوع و چگونگي رابطه انسان با جامعه و اطراف او را نيز تبيين کنند؛ چرا که«يکي از بنيادي‌ترين نقش‌هايي که هويت در زندگي انسان ايفا       مي‌نمايد، تبيين ارتباط او با عالم هستي است. در واقع، انسان با علم و آگاه شدن به هويت خويش نه تنها رابطه‌ي خود را با هستي تعريف مي‌كند، بلکه فراتر از آن در دگرگوني و تغيير و اصلاح و تکامل(و حتي انحطاط و فساد) محيط به گونه‌اي اهتمام مي‌ورزد تا توسط آن‌ها بتواند هويت خويش را معرفي و تقويت نمايد»(نقي زاده، ۱۳۸۶: ۳۲۶). پس رسانه‌ها با تأثير گذاري بر هويت، نقشه اي خاص براي شخصيت فرد و روابط اجتماعي او تعريف مي‌كنند.

از گذشته‌هاي دور يکي از ابزارمهم حکومتها براي راهبري جامعه، رسانه‌ها هستند(به فراخور رسانه موجود در هر دوره)،که امروزه با پيشرفت تکنولوژي که در رسانه‌ها رخ داده است، نقش آنها را مؤثرتر ساخته است. با نگاهي دقيق به دولت‌هايي که موفقيت‌هايي در راه اداره‌ي مملکت خود داشته‌اند، متوجه مي‌شويم يکي از دلايل پيروزي آنها درست استفاده کردن آن‌ها از رسانه‌هاي آن کشور است. اين استفاده‌ي حکومتها مي‌تواند به طرق مختلف باشد که اين راه‌ها را سياست‌هاي کلي،‌‌ايدئولوژي و منافع آن کشورها مشخص مي‌كند.

به طور مثال «از نظر لاکان در تجدد غربي هويت انسان در برابر وجود”ديگري”يا “غير” تعريف مي‌شود؛ انسان منفرد و عاقلي که در قرون جديد در غرب پيدا مي‌شود، نيازمند آن است که در برابر خود ديگري يا غيري داشته باشد تا بتواند هويت خود را به منزله‌ي انسان متجدد بشناسد. غير يا ديگري، عالم پر ابهامي است که وقتي هويت پيدا کرد به”ماهو”هويت مي‌دهد» (سمتي، ۱۳۸۵: ۹). اين ديگري که لاکان از آن نام مي‌برد را، رسانه‌ها مي‌سازند، تا هم به هويت افراد ملت خود شکل دهند و هم مردم با ديدن افراد غير از خود در ساير نقاط دنيا، به شکلي که رسانه‌ها معرفي مي‌كنند، به تحکيم اتحاد ملي و روند اداره‌ي کشور به صورت دلخواه سران سياسي، کمک کنند. براي نمونه، تصويري که رسانه‌هاي آمريکا از مردم آمريکا و در مقابل آن‌ها، خاورميانه و مردمش مي‌سازند.

از ديگر مواردي که دولت‌ها در رهبري جامعه‌ي خويش از آن سود مي‌جويند، دين است. دين در مناطق مختلف معنا و تعبيرهاي متفاوتي دارد. دين مي‌تواند دستور‌العملي مفيد به حال همه‌ي جامعه باشد و يا برعکس سودمند به حال مخترعان آن! اما در هر صورت وقتي گفته مي‌شود دين، منظور نوعي دستور‌العمل خاص براي ساخت زندگي بشر است،که تعريف هويت افراد نيز جزئي از آن محسوب مي‌شود.

از ابزارهايي که دولت‌ها در راه هويت‌‌سازي ملت خود سود مي‌جويند، دو مورد مد نظر اين تحقيق است: سينما به عنوان يک رسانه و دين اسلام به عنوان يکي از اديان. دولت‌ها مي‌توانند با تلفيق رسانه و دين به هدايت جامعه و از جمله هويت‌‌سازي افراد محدوده‌ي حکومت خويش بپردازند.

سينما يکي از قدرت مندترين رسانه‌هاست. سينما صنعتي است که تولدش، هيجان برانگيز و جادويي بود و در طي عمر نه چندان طولاني‌اش، نه تنها از جذابيتش کم نشد، بلکه امروزه به دليل پيشرفت روزافزونش در وسايل مورد استفاده اش، هنوز هم مي‌تواند قدرت شگرفي را به رخ کشد.

«سينما را رسانه‌اي نمايشي، ارزان، لذت بخش، از نظر فني هوشمندانه و متعلق به همه‌ي طبقات توصيف كرده‌اند. اما غني‌ترين لذت سينما احساس زيبا شناختي است. اين رسانه در عين حال منبع خطرناکي نيز هست، زيرا  مي‌تواند مسائل غير اخلاقي، جنايت، پستي، وحشيگري و بد سليقگي را نيز آموزش دهد،گر چه از قدرت نفوذ آن مي‌توان براي بازسازي و پرورش نيز استفاده کرد. . . اين رسانه در مقايسه با هنرهاي پيش از خود براي انتقال مفاهيم روايي و‌انديشه‌ها و احساسات توانمند‌تر است»(جاوري،۴۷:۱۳۷۶).

خصوصياتي سينما را از ساير رسانه‌ها جدا مي‌سازد. يکي «از اين لحاظ که مردم هنگامي که روزنامه مي‌خوانند، يا به راديو گوش مي‌كنند، از لحاظ محتواي تبليغاتي آگاه‌ترند. از سوي ديگر سينما با فراغت و تفريح نسبت دارد و از اين رو بسيار خطرناک‌تر است»(ولچ، ۴۰۶:۱۳۶۹).

يک  فيلم سينمايي مي‌تواند ظريف‌ترين و حساس‌ترين اطلاعات را وارد زندگي افراد کند. سينما در مقايسه با تلويزيون مي‌تواند مؤثر باشد، به چند دليل:

۱- از آن جهت که سينما بايد توسط بيننده انتخاب شود و همين انتخاب مي‌تواند در درصد تأثير سينما مؤثر باشد.

۲- اگر چه سينما با سياست در ارتباط است، اما مردم ارتباط تلويزيون با سياست را بيشتر درک مي‌كنند تا    رابطه‌ي سينما با سياست را و همين کم اطلاعي در قبول اطلاعات در سينما، توسط تماشاگر مؤثر است.

۳- جاذبه‌ي بصري سينما نسبت به تلويزيون بيشتر است. يک فيلم سينمايي نسبت به فيلم تلويزيوني، فرصت بيشتري براي استفاده از جاذبه‌هاي بصري دارد. ويژگي‌هاي يک فيلم سينمايي آن است که: «دامنه ي تأثيراتش بسيارگسترده است. فيلم (سينمايي) از بسياري جهات رسانه‌اي بي‌همتاست: توانايي‌اش در ضبط و تجزيه‌ي بصري، قدرتش در انتقال واقعيت موجود، امکاناتش در آشکار ساختن کيفيت‌هاي حيات، توانايي‌اش در رهايي از قيد و بند‌هاي صوري و استعدادش در واقعيت بخشيدن به خيال‌ها و خلق صورت‌هاي انتزاعي به راستي بي‌نظير است (اسپارشات، ۳۰:۱۳۷۶).

۴- فيلم سينمايي، داراي برخي خصوصيات به غير از جاذبه‌ي بصري است که، فيلم تلويزيوني از اين خصوصيت نيزمحروم است: الف) فيلم سينمايي اين امکان را دارد که از راه‌هاي قانوني و غير قانوني، به ساير نقاط دنيا سفر کند و در مدت زمان کوتاهي بخشي از فرهنگ يک جامعه را براي جامعه ديگر به تصوير کشد. در صورتي که فيلم‌هاي تلويزيوني معمولاً  از طريق تلويزيون‌ها و مراکز دولتي رد و بدل مي‌شوند و از نظر زماني هم متفاوت از فيلم سينمايي هستند. به طور مثال امروز بيشتر افراد، آمريکا را از آنچه ‌هاليوود عرضه مي‌دارد مي‌شناسند و نه     آنچه واقعاً خود آمريکاست! ب) از سويي ديگر تماشاگران يک فيلم سينمايي در جشنواره‌ها معمولاً افراد خاص جامعه هستند مثل هنرمندان و يا افراد تحصيل کرده جامعه. معمولاً اين افراد در جوامع جزء گروه مرجع و صاحب نفوذ جامعه قرار مي‌گيرند در صورتي که تلويزيون بيشتر رسانه‌ي عوام جامعه است.

سينما امروزه يکي از ابزارهاي مهم اجتماع سازي در دنياي مدرن محسوب مي‌شود، که با استفاده از مواد مختلف مي‌تواند در روند اجتماعي شدن دخيل باشد. دين يکي از مصالحي است که مي‌تواند در دست سينما قرار گيرد و بر روند جامعه‌پذيري و هويت‌يابي جامعه مؤثر باشد. در يک تعبير«دين مجموعه‌اي از اعتقادات و آداب و اعمال، که کم وبيش سازمان يافته بوده و با يک حقيقت ما فوق تجربي و متعالي(همراه) باشد و هم چنين بر آن امر باشد که در درون جامعه معين، يک يا چند وظيفه زير را اعمال نمايد: يک پارچه ساختن، هويت بخشيدن، تبيين تجربه‌ي جمعي به ماهيت و اساساً شکل بخشيدن به حيات فردي و اجتماعي انسان‌ها»(کشاني، ۲۴:۱۳۸۳).

در اين تحقيق، دين اسلام از مجموع دين‌هايي که در جهان امروز حضور دارد مورد توجه است. دين اسلام به عنوان يک دين يکتا پرستي، در درجه اول به صورت عام نوعي هويت را براي انسان تعريف کرده است و در      درجه ي دوم و به صورتي خاص نوعي هويت جنسيتي را براي زن و مرد، به صورت جداگانه‌ ترسيم کرده است؛که اين هويت را مي‌توان با در کنار هم قرار دادن آيات قرآن، به عنوان اصلي‌ترين منبع فکري و عقيدتي مسلمانان، تجسم بخشيده و از آن به صورت عملي در زندگي استفاده نمود. اين هويت ساخته شده را از طرق مختلف مي‌توان به اقشار جامعه منتقل کرد که يکي از اين راه‌ها سينما است.

براي تحقق يک زندگي اجتماعي منسجم و سازمان يافته لازم است حداقل، افراد جامعه از يک ذهنيت مشترک در مورد واقعيت‌هاي اجتماعي بين اعضاي جامعه برخوردار باشند،که مذهب و رسانه جزء عوامل عرضه کننده اين ذهنيت مشترک مي‌باشند. پس مهم به نظر مي‌رسد که عوامل شکل دهنده‌ي هويت ديني را يافته و موشکافانه به دنبال آن باشيم که،آيا رسانه‌هاي ما عرضه کننده‌ي اين هويت هستند؟ و مهم‌تر آنکه دريابيم آيا هنر هفتم در کشور ما توانسته است از اسلام به عنوان يک منبع غني اطلاعات انساني استفاده لازم را ببرد؟ پس به دنبال آن هستيم که بدانيم آيا سينما در ايران توانسته است با توجه به ارزش‌هاي ديني، مروج اين ارزش‌ها در جامعه باشد و به طور خاص‌تر در مورد مسائل زنان آيا توانسته است هويت زنانه تعريف شده از سوي دين مبين اسلام را به زنان شناسانده و آنان را با اين هويت آشنا سازد؟ آيا حکومت ايران  توانسته است از سينما به عنوان يک ابزار فرهنگي مهم در راستاي‌ترويج فرهنگ اسلامي در جامعه و به خصوص در مورد زنان استفاده کند؟

……………………………

۲- اهمیت و ضرورت تحقیق:

……………………………

۳- پیشینه تحقیق:

……………………………

۴- اهداف تحقیق:

…………………………………….

۵- فرضيه ‏هاي تحقیق:

…………………………………….

۶- مدل تحقیق

…………………………

۷- سوالات تحقیق:

…………………………………….

۸- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):

…………………………………….

۹- بیان جنبه نوآوری تحقیق:

………………………….

۱۰- روش شناسی تحقیق:

الف: شرح كامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهيزات و استانداردهاي مورد استفاده در قالب مراحل اجرايي تحقيق به تفكيك):

………………………….

ب- متغيرهاي مورد بررسي در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:

…………………………………….

ج – شرح کامل روش (ميداني، كتابخانه‏اي) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فيش‏برداري و غيره) گردآوري داده‏ها :

…………………………………….

د – جامعه آماري، روش نمونه‏گيري و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):

…………………………………….

ر- روش نمونه گیری و حجم نمونه:

…………………………………….

ز- ابزار تحقیق:

…………………………………….

هـ – روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‏ها:

…………………………………….

منابع :

…………………………………….

آسان داک: www.Asandoc.com

دانلود نمونه پروپوزال تکمیل شده، پروژه پر شده، طرح پیشنهادیه آماده