دانلود پروپوزال آماده: تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافه¬های تهران

قسمت هایی از پروپوزال:

۱- بیان مسأله:

ارتباط بنیاد شکل­گیری اجتماع است. در فرایند شکل­گیری ارتباط، شرکت­کنندگان در بستر فرایندی پویا و خودسامان به طرح ادعاهای نظری خویش می­پردازند. مبنای طرح ادعاهای نظری شرکت­کنندگان براساس وضعیت های خودهنجار خاصی شکل می­گیرد که پایه و مبنای شکل­گیری اجتماع ارتباطی است. ارتباط متقابل و هماهنگی با دیگران را نمی­توان براساس خواسته­های شخصی پیش برد (حاجی حیدری، ۱۳۸۳). این به دلیل ماهیت ارتباط است که در آن نفع شخصی باعث خدشه­دار شدن وضعیت ارتباطی می­گردد.

یکی از متفکران انتقادی که به بررسی شکل­گیری وضعیت ارتباطی پرداخته است؛ یورگن هابرماس است. به زعم وی، انسان­ها اساسا به عنوان هستی­های ارتباطی معرفی می­گردند. هابرماس تاکید می­کند که مردم مهارت­های ارتباطی­شان را برای آفریدن و نگه­داشتن مناسبات اجتماعی به کار می­برند (ادگار، ۲۰۰۶: xv). از نظر او، پروژة مدرنیته به دلیل توجه صرف به عقلانیت ابزاري و نادیده گرفتن عقلانیت ارتباطی، از مسیر اصلی منحرف شده است و ارتباطات انسانی به ارتباطاتی تحریف شده بدل شده است که در تعارض با دموکراسی قرار می­گیرد (انصاری، ۱۳۸۴: ۱۲). راه­حلی که او برای مقابله با این وضعیت ارائه می­دهد، عقلانیت ارتباطی است. مفهوم عقلانیت ارتباطی واجد سویه ها و دلالت های ضمنی­ای است که اساسا متکی بر تجربه محوری بحث و گفتگو و استدلال است که فرایندی وفاق­انگیز و آزاد و وحدت­بخش دارند؛ گفتگویی که در آن مشارکت­کنندگان مختلف بر بصیرت­های ذهنی و نظرات فردی خود فائق می­آیند و به یمن اشتراک در باورهای عقلانی، متقاعد می­شوند که وحدت جهان عینی و بین الاذهانی بودن زیست­جهانشان را بپذیرند (هاو، ۱۳۸۷: ۵۰). در حقیقت عقلانیت ارتباطی، پروسه حل کردن مسئله و رفع مناقشه از خلال گفتگوی آزاد است (ادگار، ۲۰۰۶: xvi).

هدف گفتگو سازش و توافق یا، به بیان دقیق­تر، وفاق است. هابرماس وفاق را برای موجه سازی (توجیه عقلانی) دعوی­های اعتبار ضروری می­داند (هاو، ۱۳۸۷: ۶۹). هابرماس سعی دارد نشان دهد که چگونه عقلانیت (و عدم عقلانیت) در کنش متقابل اجتماعی معمولی، یعنی در ارتباط معمولی بین «افراد کنشگر» ظهور پیدا می­کند (خانیکی، ۱۳۸۷ :۷۶). از نظر او کنش ارتباطی فقط در صورتی به شکل سالم ادامه می­یابد که مشارکت­کنندگان تصور کنند دعوی­های اعتباری که به­طور متقابل مطرح می­سازند موجه و قابل قبول­اند (هاو، ۱۳۸۷: ۳۷). به بیان دیگر، کنش ارتباطی نیازمند آن است که همه مشارکت­کنندگان بر سر فرض­ها و تفسیرهای ضمنی و به تبع آن درباره قواعد ارتباط توافق داشته باشند (هاو، ۱۳۸۷: ۴۹).

در کنش ارتباطی، کنش­هاي افراد درگیر نه از طریق حسابگري­هاي خودخواهانه­ی موفقیت، بلکه از طریق کنش­هاي تفاهم آمیز هماهنگ می­شود. افراد دخیل در کنش ارتباطی اساسا در بند موفقیت شخصی­شان نیستند، بلکه هدف­هایشان را در شرایطی تعقیب می­کنند که بتوانند برنامه­هاي کنشی­شان را بر مبناي تعریف­هایی از موقعیت مشترك، هماهنگ سازند. درحالی که هدف کنش معقولانه و هدفدار دستیابی به یک هدف است، هدف کنش ارتباطی، دستیابی به تفاهم ارتباطی است (عباسپور، ۱۳۹۰). در کنش ارتباطی رسیدن به فهم امری اساسی است. هدف رسیدن به فهم نیز، فراهم آوردن توافقی است که [به نحوی] پایان تقابل بین­الاذهانی فهم دوسویه است (هابرماس، ۱۹۷۹: ۳).

در مدل ارتباطی کنش، زبان وسیله­ای است برای رسیدن به فهم (هابرماس، ۱۹۸۴: ۹۸). مفهوم کنش ارتباطی، زبان را به عنوان واسطه[ای] برای نوعی از رسیدن به تفاهم پیش­فرض می­گیرد، در جایی که مشارکت­کنندگان از خلال ارتباط با جهان، متقابلا دعوی­های معتبر را مطرح می­کنند که می­تواند پذیرفته شود یا مورد تردید قرار گیرد (هابرماس، ۱۹۸۴: ۹۹). در الگوی کنش ارتباطی، زبان وسیله ارتباطی است که به تفاهم کمک می­کند (هابرماس، ۱۳۸۴: ۱۷۵). به عبارت دیگر، زبان واسطه ارتباط است که فهم را فراهم می­کند (هابرماس، ۱۹۸۴: ۱۰۱).

کنش ارتباطی متشکل از آن تعاملاتی است که به واسطه زبان انجام می­گیرد (انصاری، ۱۳۸۴: ۳۰۳-۳۰۴). مفهوم کنش ارتباطی متضمن پیش فرض زبان به­ عنوان رسانه لازمی است برای رسیدن به نوعی از تفاهم (هابرماس، ۱۳۸۴: ۱۷۳). به باور هابرماس در «زیست­جهان» است که افراد به تفاهم می­رسند. زیست­جهان به مثابه یکی از عناصر کلیدی کنش ارتباطی، وسیله­ای است که از طریق آن کنش ارتباطی در سه جهان طبیعت، جامعه و خود تحقق می­یابد (شفیعی، ۱۳۸۴).

او زیست­جهان را در وهله اول به­ عنوان پیوند فرایندهای حصول تفاهم تعریف می­کند. از نظر او فاعلان شناسایی که به نحو ارتباطی عمل می­کنند همیشه در افق یک زیست­جهان به تفاهم می­رسند. زیست­جهان از یک سلسله باورهای پس زمینه کم و بیش اشاعه یافته و «همواره غیر مسئله دار» ساخته شده است. زیست­جهان به عنوان پس زمینه به عنوان منبعی برای تعریف وضعیت به کار می­آید که مشارکت­کنندگان آن را به عنوان غیر مسئله دار پیش فرض می گیرند. افراد متعلق به یک جمع ارتباطی در کار تفسیری خود بین جهان عینی و جهان اجتماعی بین الاذهانی خود با جهان ذهنی دیگر افراد و جمع­ها مرزبندی می کنند. مفهوم زیست­جهان و همطراز با آن اصطلاح «مفاهیم جهان» چهارچوب­های صوری را فراهم می­کنند که افراد مرتبط در کنش ارتباطی حوزه­های وضعیت­های مسئله­دار را – یعنی آن­هایی را که نیازمند توافق هستند – در بستر زیست­جهان که غیر مسئله دار فرض می­شود، سر و سامان می دهند (هابرماس، ۱۳۸۴: ۱۳۶-۱۳۷). بنابراین، زیست­جهان ارتباط برقرار کردن مردم را با همدیگر نگه می­دارد، و بدین سان فهم مشترکی از جهان را به عنوان مکان معنی­داری بنیان می­نهد (ادگار، ۲۰۰۶: xvi). بدین سان می­توان زیست­جهان را عرصه­ای برای شکل­گیری افکار انتقادی در نظر گرفت.

به باور هابرماس افکار انتقادی با شکل­گیری حوزه عمومی در پیوند تنگاتنگی قرار دارد. کافه­ها، قهوه­خانه­ها و سالن­ها در قرن هجدهم مکان­هایی بودند که امکان شکل­گیری کنش ارتباطی را فراهم کردند. به زعم وی، افراد حاضر در سالن­ها، کافه­ها، قهوه­خانه­ها و محافل بورژوایی برای نخستین بار در قرن هجدهم توانستند به نقد سلطه استبدادی دولت در قالب بحث و گفتگو بپردازند (هابرماس، ۱۳۸۴: ۵۳-۹۶). به باور هابرماس حوزه عمومی از افراد خصوصی تشکیل شده بود که در نهادهایی همچون کافه­ها، قهوه­خانه­ها، و سالن­ها یا محافل افراد بورژوا در آن آزادانه به نقد سلطه استبدادی دولت­ می­پرداختند (هابرماس، ۱۳۸۴: ۵۳-۵۷). به باور وی حوزه عمومی نتیجه نظام سیاسی خاصی نیست (لازار، ۱۳۸۸: ۴۲)، بلکه نتیجه تلاش برای رهایی از سلطه استبدادی دولت است.

در مقایسه با اوضاع فرانسه و انگلستان در قرن هجدهم، که افراد در سالن­ها، کافه­ها و قهوه­خانه­ها به نقد سلطه استبدادی نظام پادشاهی می­پرداختند و متقابلا درباره موضوعاتی همچون عشق، انسانیت و ادبیات به بحث می­پرداختند؛ به نظر می­رسد در ایران نیز با شکل­گیری مشروطه نخستین جرقه­های مباحث انتقادی پیرامون نقد دولت شکل گرفت. هر چند که شکل گیری کنش ارتباطی و مباحث انتقادی در ایران عصر مشروطه به همان صورتی که در فرانسه و انگلستان قرن هجدهم شکل گرفت؛ گسترده نبود. اما به هر حال جنبش مشروطه توانست تاثیرات زیادی بر جامعه ایرانی بگذارد.

در فرانسه و انگلستان آن عصر، شرکت­کنندگان حاضر در کافه­ها، سالن­ها و قهوه­خانه­ها به جای اینکه تفاسیر شخصیشان را به واسطه منطق سلطه [استبدادی] بر دیگران غالب کنند؛ بیشتر به طرح دعاوی خویش می­پرداختند تا در این مکان­ها امکان نقدشان فراهم شود. به نظر می­رسد در ایران عصر حاضر جرقه­های نقد دولت و شرایط عمومی در مکان­هایی نظیر کافه­ها، دانشگاه­ها- و همچنین آن مکان­هایی که بستری را برای بحث بر سر نقد اوضاع اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و… فراهم می­کردند- زده شده است. بدین ترتیب می­توان گفت که این مکان­ها بسترهایی را برای به نقد کشیده شدن قدرت حاکم فراهم کرده­اند.

در عصر حاضر کنش ارتباطی می­تواند راهکاری برای حل مسایل و مشکلات روزمره مردم باشد. افراد غالبا از خلال بحث و گفتگوی روزمره خود مسایل مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و غیره را مطرح می­کنند؛ که در این بین برای حل این مسایل راهکارهای گوناگونی مطرح می­کنند. اغلب مسائلی که در این گفتگوها مطرح می­شود حاوی بنیان­هایی نظری هستند که برای حل مشکلات نقد قدرت حاکم را الزامی می­دانند. در حقیقت آنها بر سر این که اکثر مسایل و مشکلات از نفس قدرت حاکم برمی­خیزد؛ توافقی ضمنی دارند. مطرح کردن مسایل مختلف در رابطه با نقد قدرت حاکم در درجه اول باعث آگاهی مردم نسبت به مسایل و مشکلات جامعه می­شود و در مرحله بعدی، منجر به اقداماتی در تغییر این شرایط مسئله­دار می­شود. تغییر شرایط و بهبود آن در صورتی امکان پذیر است که ادعاهای مطرح شده و کنش­های صورت پذیرفته، به صورت عقلانی به اجرا در آیند. رسیدن به تفاهم لازمه اجرای عقلانی ادعاها و کنش­های صورت پذیرفته است.

به نظر می­رسد یکی از جاهایی که امکان شکل­گیری کنش ارتباطی را فراهم می­کند، کافه­ها هستند. امروزه کافه­ها به مکانهایی برای گفتگو بر سر مسایل گوناگون جامعه بدل شده­اند. افراد با حضور در کافه­ها به بحث بر سر مسایل گوناگون می­پردازند. محیط غیر رسمی و دوستانه کافه­ها امکان بحث و توافق بر سر مسایل گوناگون موجود در جامعه را فراهم می­آورد. از آنجایی که کافه­ها عموما خارج از کنترل دولتند و مکانهایی خصوصی به شمار می­­آیند امکان کنترل و نظارت فراگیر بر کافه­ها کاهش می­یابد و بدین ترتیب افراد کافه­رو با آزادی بیشتری به طرح مباحث گوناگون می­پردازند. افراد کافه­رو راجع به مسایل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مختلف راهکارهای گوناگونی ارائه می­دهند. از آنجایی که افراد کافه­رو غالبا از موضع برابری مسائلشان را مطرح می­کنند، به نظر می­رسد که امکان به توافق رسیدن آنها بر سر مسایل گوناگون وجود دارد.

تحلیل کنش­های ارتباطی جماعت کافه­رو می­تواند ما را در فهم مسایل اساسی ایران یاری دهد و نشان دهد که این افراد در طی تعاملاتی که باهم ­دیگر دارند به طرح چه مباحثی می­پردازند؟، در طی این مباحث چه دیدگاه­هایی را مطرح می­کنند؟، این دیدگاه­ها تا چه اندازه از الگوی کنش ارتباطی هابرماس پیروی می­کند؟، این که چه مسایل و مشکلاتی ممکن است مانع از به توافق رسیدن افراد کنشگر شود؟ و مسائلی از این قبیل که تنها با تحلیل کنش­های ارتباطی صورت گرفته می­توان به آن دست یافت. این­ که الگوهای کنش ارتباطی در سطح افراد کافه­رو –به عنوان افرادی که حالتی غیر رسمی­تر و برابرتر در کنش ارتباطی دارند- در جامعه ایران چه شکلی به خود گرفته، بستگی به تحلیل این الگوها دارد. از اینرو هدف اساسی این پژوهش تحلیل وضعیت کنش ارتباطی هابرماس در کافه­های تهران است.

……………………………

۲- اهمیت و ضرورت تحقیق:

……………………………

۳- پیشینه تحقیق:

……………………………

۴- اهداف تحقیق:

…………………………………….

۵- فرضيه ‏هاي تحقیق:

…………………………………….

۶- مدل تحقیق

…………………………

۷- سوالات تحقیق:

…………………………………….

۸- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):

…………………………………….

۹- بیان جنبه نوآوری تحقیق:

………………………….

۱۰- روش شناسی تحقیق:

الف: شرح كامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهيزات و استانداردهاي مورد استفاده در قالب مراحل اجرايي تحقيق به تفكيك):

………………………….

ب- متغيرهاي مورد بررسي در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:

…………………………………….

ج – شرح کامل روش (ميداني، كتابخانه‏اي) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فيش‏برداري و غيره) گردآوري داده‏ها :

…………………………………….

د – جامعه آماري، روش نمونه‏گيري و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):

…………………………………….

ر- روش نمونه گیری و حجم نمونه:

…………………………………….

ز- ابزار تحقیق:

…………………………………….

هـ – روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‏ها:

…………………………………….

منابع :

…………………………………….

آسان داک: www.Asandoc.com

دانلود نمونه پروپوزال تکمیل شده، پروژه پر شده، طرح پیشنهادیه آماده