نام پرسشنامه: پرسشنامه رهبری تحول آفرین باس و آولیو (MLQ) 2000

 روایی و پایایی: دارد

طریقه نمره دهی: دارد

منبع: دارد

توضیحات:

پرسشنامه رهبری تحول آفرین باس و آولیو (MLQ) 2000

پرسشنامه رهبری تحول آرین باس و آولیو (۲۰۰۰) با استفاده از ۲۰ گویه، که از پرسشنامه چندعاملی رهبری (MLQ) گرفته شده است، اندازه گیری می شود. این پرسشنامه دارای چهار بعد ملاحظه فردی، ترغیب ذهنی، انگیزش الهام بخش و نفوذ آرمانی می باشد و براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت تنظیم شده است (باس و آولیو، ۲۰۰۰). پایایی این ابزار در پژوهش های مختلف مورد تأیید قرار گرفته است.

رهبری تحول آفرین یک فرایند آگاهانه اخلاق و معنوی است که الگوهای مساوی روابط قدرت میان پیروان و رهبران را جهت رسیدن به یک هدف جمعی، تحول واقعی سازمان یا سیستم اجتماعی از طریق طرح مشارکتی قابل اعتماد بیان می کند. این نوع رهبری در سازمان های امروزی نیازمند تغییر معنا دار در روابط قدرت در سازمان ها یا سیستم های اجتماعی از سلسله مراتبی به افقی و همراه تساوی می باشد (۲۰۰۱، Magliocca). رهبری تحول آفرین فرآیند تاثیرگذاری و تغییرات اساسی در نگرش ها و فرضیات اعضای سازمان و ایجاد تعهد در آنها برای رسیدن به هدف ها و ماموریت سازمانی است. رهبری تحول آفرین برای عملی شدن به چهار مؤلفه یا عامل که به عنوان عناصر تشکیل دهنده این نظریه نیز شناخته شده اند نیاز دارد. این عوامل عبارتنداز:

نفوذ آرمانی ( ویژگی های آرمانی- رفتارهای آرمانی): در این حالت فرد، خصوصیات رهبر کاریزماتیک را دارد؛ مورد اعتماد و تحسین زیردستان است، زیردستان او را به عنوان یک الگو و مدل می شناسند و سعی می کنند که همانند او شوند. نفوذ آرمانی شامل ویژگی های آرمانی و رفتارهای آرمانی است.

انگیزش الهام بخش رهبر کارکنان را ترغیب می کند تا به هدف و قابل دستیابی بودن آن با تلاش، باور پیدا کنند. این افراد معمولاً نسبت به آینده و قابل دسترس بودن اهداف خوش بین هستند.

ترغیب ذهنی رهبر به صورت ذهنی کارکنان را بر می انگیزد. این رهبران پیروانشان را تشویق می کنند که در حل خلاقانه برخورد کنند و فروض بدیهی را مورد سؤال قرار دهند. آنها پیروان را ترغیب می کنند که مشکلات را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهند و فنون حل مسئله نوآورانه را پیاده کنند .

ملاحظات فردی رهبر نیاز های احساسی زیر دستان را برآورده می کند. این رهبران نیازهای افراد را تشخیص می دهند و به آنها کمک می کنند تا مهارت هایی که برای رسیدن به هدف مشخص لازم دارند را پرورش دهند. این رهبران ممکن است زمان قابل ملاحظه ای را صرف پرورش دادن، آموزش و تعلیم کنند (۱۹-۱۸: ۲۰۰۴ Spector et al.,).

 خرده مقیاس ها و سوالات

ویژگیهای روانسنجی

در پژوهش میرکمالی و همکاران  (۱۳۹۲)، یافته های پژوهش نشان داد که بین رهبری تحول آفرین و ابعاد آن (ملاحظه فردی، ترغیب ذهنی، انگیزش الهام بخش و نفوذ آرمانی) با خلاقیت معلمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ ضریب همبستگی بین رهبری تحول آفرین و ابعاد آن؛ ملاحظه فردی، ترغیب ذهنی، انگیزش الهام بخش و نفوذ آرمانی با خلاقیت معلمان به ترتیب ۰/۶۸۲، ۰/۳۸۹، ۰/۶۴۸، ۰/۵۷۴، ۰/۵۳۶ بوده است. به عبارت دیگر براساس یافته های تحقیق می توان اذعان داشت که هر چه درک معلمان از سبک رهبری تحول آفرین و ابعاد آن (ملاحظه فردی، ترغیب ذهنی، انگیزش الهام بخش و نفوذ آرمانی) بیشتر باشد، خلاقیت نیز در آنها افزایش خواهد یافت.

در پژوهش عموزاد خلیلی و همکاران (۱۳۹۱)، به منظور سنجش رابطه بین رهبری تحول آفرین با تسهیم دانش کارکنان شرکت گاز استان مازندران از روش همبستگی پیرسون استفاده شد که نتایج آن در جدول شماره ۱ ارائه شده است.

جدول ۱٫ رابطه بین رهبری تحول آفرین با تسهیم دانش کارکنان

همانطور که در جدول فوق ملاحظه می شود، بین رهبری تحول آفرین با تسهیم دانش کارکنان رابطه معنادار و مثبتی (۰/۰۰۰=r) وجود دارد، که این رابطه در سطح آلفای ۰/۰۱ معنی دار است. به این ترتیب انتظار می رود که استفاده مدیران از سبک رهبری تحول آفرین در برخورد با کارکنانشان، تسهیم دانش را در آنان افزایش دهد.

در پژوهش مرادی چالشتری (۱۳۸۸)، برای اطمینان از روایی پرسشنامه، بعد از تدوین آنها از نظرها و راهنمایی های ۱۰ تن از استادان صاحب نظر در علم مدیریت و مدیریت ورزشی استفاده شد و دیدگاه های آنها در پرسشنامه نهایی لحاظ شد.

برای اطمینان از پایایی در مطالعه ی مقدماتی پرسشنامه بین ۳۰ نفر از جامعه ی آماری توزیع و پس از تکمیل، جمع آوری شد و به فاصله ی ۱۵ روز، دوباره در اختیار همان پاسخگویان قرار گرفت. همبستگی میان امتیازهای پرسشنامه ها، محاسبه و ضریب بازآزمایی برای پرسشنامه چندعاملی رهبری ۰/۷۲۱ و پرسشنامه عدالت سازمانی ۰/۷۸۵، به دست آمد. همچنین ضریب پایایی درونی با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای پرسشنامه چندعاملی رهبری ۰/۹۰ و پرسشنامه عدالت سازمانی ۰/۸۴۵ به دست آمد. ضرایب پایایی درونی برای ابعاد رهبری تحول آفرین، رهبری تبادلی و عدالت سازمانی در جدول های ۲ و ۳ آورده شده است.

جدول ۲ . ضرایب مربوط به پایایی درونی پرسشنامه ی چند عاملی رهبری

جدول ۲٫ ضرایب مربوط به پایایی درونی پرسشنامه ی عدالت سازمانی

منابع

• میرکمالی، سیدمحمد؛ شاطری، کریم؛ یوزباشی، علیرضا. (۱۳۹۲). تبیین نقش رهبری تحول آفرین در گرایش به خلاقیت سازمانی. دوفصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی، سال اول، شماره ۳، بهار و تابستان ۱۳۹۲٫
• عموزاد خلیلی، مجید؛ اسکندری، راضیه. (۱۳۹۱). ارزیابی رابطه رهبری تحول آفرین و تسهیم دانش کارکنان (مطالعه موردی: شرکت گاز استان مازندران). سومین کنفرانس مدیریت اجرایی، ۲۴ و ۲۵ مهرماه ۱۳۹۱٫
• مرادی چالشتری، محمدرضا؛ حمیدی، مهرزاد؛ سجادی، سید نصرا…؛ کاظم نژاد، انوشیروان؛ جعفری، اکرم؛ مرادی چالشتری، جواد. (۱۳۸۸). رابطه ی سبک های رهبری تحول آفرین _ تبادلی با عدالت سازمانی و ارائه مدل در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. نشریه مدیریت ورزشی، شماره ۲، پاییز ۱۳۸۸٫

آسان داک (www.Asandoc.com)

قیمت: ۴۵۰۰ تومان