دانلود پروپوزال آماده: تشبه به کفار از منظر فقه امامیه

قسمت هایی از پروپوزال:

۱- بیان مسأله:

……………………………

۲- اهمیت و ضرورت تحقیق:

……………………………

۳- پیشینه تحقیق:

اگرچه در خصوص تشبه به کفار کتاب و پایان نامه مستقلی به نگارش در نیامده است اما چند مقاله در مورد این موضوع انتشار پیدا کرده است. (مقالات سید محسن خرازی)

كتاب­هاي روائي و فقهي كه در اين مورد به بحث پرداخته‌اند:

۱- کلینی (ره) در کتاب کافی روایاتی که در منع تکفیر (گذراندن یکی از دو دست بر روی دیگری به نشانه خضوع) از امام باقر(ع) نقل کرده است که فرمود؛ ولا تکفر، فإنما یصنع ذلک المجوس؛ تکفیر مکن که این کار را مجوس انجام می‌دهند. (کلینی، ۱۳۶۵، ج۳، ص۲۵۳؛ حرعاملی، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱٫۲۶۴)

روایات فوق از جهت سند، صحیح است؛ و از نظر دلالت نیز نسبت به اینکه تکفیر در نماز باشد یا در غیر نماز، اطلاق دارد؛ مگر اینکه به قرینه‌ي روایات دیگر، این روایات نیز حمل بر تکفیر در نماز شود به ویژه اینکه احتمال دارد که تکفیر، اصطلاحی می‌باشد که در قرار‌دادن یکی از دو دست بر روی دیگری در خصوص نماز.

کلینی (ره) در کافی از محمد‌بن‌یحیی، از احمد بن محمد از حماد، از حریز، از مردی از امام باقر(ع) در ضمن حدیثی نقل می کند تکفیر مکن؟ زیرا این کار را مجوس انجام می‌دهند. (کلینی۱۳۶۵، ج۳، ص۳۳۶)

روایات فوق دلالت دارند بر اینکه در شریعت اسلام شباهت به کافر- چه رسد به تشبه به آنان – از راه تکفیر در نماز، ممنوع است. محقق در شرایع در حکم حرمت، تردید کرده است (محقق حلی، ۱۳۹۰، ج۱ ،ص۷۲). اما مرحوم صاحب جواهر در پاسخ از این اشکال آورده است؛ «هیچ مانعی در حرمت تشبه به مجوس به جز مواردی که توسط دلیل، خارج شده وجود ندارد و یا دست کم در مورد بحث، گفته شود که تشبه به مجوس حرام است، زیرا به عنوان علت برای نهی که ظهور در حرمت دارد واقع شده است». ( نجفی، ۱۳۹۴ق، ج۱۱، ص ۱۸)

بنابراین تکفیر فی حد ذاته حرام است؛ و تعلیل حرمت به تشبه به مجوس و کفار [در روایات فوق] ظهور در حرمت دارد. از این رو مقتضای احتیاط این است که در کل، اعمالی که به عبادت آنان شباهت دارد، ترک شود، اما اشکالی که باقی می ماند این است که فهم اصحاب برای ما حجیت ندارد، دقت کنید ادامه‌ي مطلب بایستی در محل خود پیگیری شود. به هر حال مادامی، که علت [تشبه به کفار و مجوس] محقق باشد، حکم حرمت و یا کراهت هم محقق است. بنابراین اگر در عصر ما این علت باقی نباشد، حکم به بقاء حرمت یا کراهت، دچار اشکال است در هر صورت مسأله‌، نیازمند تأمل بیشتری است.

۲ – شیخ صدوق (ره)، در خصال از محمد‌بن‌جعفر بندار، از معده‌بن‌اسمع، از احمد‌بن‌حازم، از محمد‌بن‌کناسه، از هشام بن‌عروه، از عثمان بن عروه، از پدرش، از زبیر بن عوام روایتی در مورد تغییر های سفید از رسول خدا نقل می‌کند که غیروالشیب و لاتشهبو بالیهود وانصاری؛ مو‌های سفید را تغییر دهید (خضاب کنید) و خود را شبیه یهود و نصاری نگردانید. (حر عاملی، ۱۴۰۹ق ، ج۱، ص۴۰۰)

با توجه به روایات فوق، تغییر ندادن موهای سفید، تشبه به یهود و نصاری است و مقتضای نهی در این روایت، کراهت است اما در نهج البلاغه روایت شده که از حضرت‌علی(ع) درباره‌ي این کلام پیامبر(ص) پرسیدن که فرمود؛ «موهای سفید خود را تغییر دهید و خود را شبیه یهود نگردانید» امام علی(ع) در پاسخ می فرماید این سخن را پیامبر(ص) زمانی فرمود که پیروان اسلام کم بودند، امروز که اسلام توسعه یافته و امنیت حکم فرما است هر کسی مختار است. (نهج البلاغه، حکمت ۱۷)

۳- کلینی‌(ره) در کافی از حسین‌بن‌محمد، از احمد بن اسحاق، سعدان بن مسلم، از اسحاق بن عمار، از امام صادق(ع) روایتی که «جارو کردن بیرونی منزل» نقل شده است؛ أَکنسوا أفنیتکم و لا تشبهوا بالیهود؛ حیاط منازل خود را جارو کنید و خود را شبیه به یهود نگردانید. (کلینی، ۱۳۶۵، ج ۶، ص۵۳۱)

مقتضای روایت فوق این است که نظافت نکردن حیاط خانه بدان جهت که تشبه یهود است، مکروه است.

۴- شیخ صدوق(ره) از حسین بن ابراهیم مکتّب، از محمد بن جعفر اسدی، از موسی بن نخعی، از عمویش حسین بن یزد، از علی بن غراب، از جعفر بن محمد، از پدرش، از جدش «بلند نگذاردن ریش» که پیامبر(ص) فرمود؛ حفّو الشوارب، واعفو اللحی، ولا تشبهوا بالیهود، شارب‌ها را کوتاه کنید و ریش‌ها را پر پشت بگذارید و خود را شبیه به مجوس مکنید؟ (شیخ‌صدوق، ۱۳۹۰، ج۳، ۲۱۹)

شیخ حرعاملی(ره) نیز در وسائل الشیعه از محمد بن علی بن حسین نقل می‌کند؛ پیامبر اکرم(ص) فرمود شارب‌ها را کوتاه کنید و ریش‌ها را پر پشت بگذارید و خود را به یهود شبیه نکنید. (حر عاملی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۰۰)

۵- کلینی در کافی روایاتی از امام صادق(ع) از پدرانش درباره‌ي پوشاک و غذا چنین نقل شده است که هیچ گاه برای علی(ع) آرد غربال نی شد و همواره می­فرمود؛ این امت همواره در خیر و نیکی هستند؛ مادامی که لباس غیر عرب را نپوشند و طعام و غذای غیر عرب نخورند، هرگاه چنین کنند، دچار ذلت خواهند شد. (کلینی، ۱۳۶۵، ج۳، ص۲۳۱)

میرزای نوری در مستدرک الوسائل از قطب رواندی در لب الّباب نقل می‌کند؛ خداوند به پیامبر نهی کرد به قومت بگو؛ از نوع غذا و خوردنی‌های دشمنان من نخورید؛ از نوع نوشیدنی‌های من نیاشامید، و بر مرکب های دشمنان من سوار نشوید، و از نوع پوشاک دشمنان نپوشید و در منازل دشمنان من سکونت نکنید، در غیر این صورت بسان آنان، از زمره‌ي دشمنان من محسوب می­شوید. (نوری، ۱۴۰۸ق، ج۳، ۲۴۸)

ابن خلدون در مقدمه‌ي تاریخ چنین آورده است؛ «فصل سوم در اینکه ملت مغلوب همواره ولع تقلید از شعایر، طرز لباس، نحوه‌ي سخن گفتن و آداب و رسوم ملت غالب را دارد.» وی همچنین می­نویسد؛ «به هر سرزمینی که بنگرید در خواهی یافت که چگونه بر اکثر مردم آن سرزمین، طرز پوشش نگهبانان و سپاهيان سلطان، چیره شده است زیرا سلطان و سپاهانش بر آنها غالب و چیره هستند. حتی اگر ملتی در همسایگی ملت دیگر بوده و یک نوع غلبه و تسلط بر آن داشته باشد، ملت مغلوب تا حد زیادی در زمینه­های فوق به ملت غالب تشبه و اقتدا دارد. همچنان که در عصر حاكميت مسلمانان، در آندلس و رابطه‌ي آن با اقوام جلالقه، وضع به هیمن منوال است. زیرا مشاهده می­شود که مسلمانان آندلس در طرز لباس؛ وسایل آرایش و زینت و بسیاری از آداب و رسوم به آنها تشبه می­جویند، و در ترسیم تصاویر بر روی دیوارها و اکثر خانه­ها و منازل خود از آنان تقلید می‌کنند. بطوری که اگر بیننده با کنجکاوی و دیده حکمت بنگرد، در می‌یابد که این وضعیت از نشانه‌های استیلاء و غلبه‌ي آنان بر آندلس است. محقق شعرانی پس از نقل این عبارت ابن خلدون می‌گوید، چقدر وضعیت آندلس در عصر ابن خلدون شبیه وضعيت كنوني كشورهاي اسلامي در عصر مي‌باشند. چه اين ملت‌ها غالباً ضعيف‌النفس می‌باشند كه به اين سرعت تحت تأثیر طرز زندگی ملت غالب قرار می‌گیرند و به آسانی خواسته‌های آنان را می‌پذیرند و مسیحیان آنان را برای فاسد‌کردن منطقه به استخدام گرفته اند. خداوند [همه را] از شر آنها حفظ کند». (خرازی، ۱۳۸۸، ص۳۰)

۶- مرحوم علامه در تذکره می گوید؛ ائتزار (لنگ انداختن) روی پیراهن مکروه است؛ زیرا این کار، تشبه به اهل کتاب است، پیامبر اکرم(ص) از تشبه به اهل کتاب نهی فرموده است. و به دلیل اینکه امام صادق(ع) فرموده است؛ «سزاوار نیست هنگام نماز روی پیراهن توشح کنی، چرا که این نوع پوشش، جاهلیت است.» البته ائتزار حرام نیست؛ زیرا موسی بن عمر بن بزیع از امام رضا(ع) می پرسد؛ در حال نماز بر روی پیراهن لنگ و دستمال می‌پیچیم [آیا درست است؟] امام(ع) می فرماید؛ «اشکال ندارد».(علامه حلی، ۱۳۹۰، ج۲، ص۵۰۴)

۷- مرحوم علامه در تذکره الفقهاء در مورد تصلیب (یعنی کشیدن نقش صلیب بر پیراهن یا هر چیز دیگر روایاتی وارد شده است که مکروه است کشیدن نشان صلیب بر روی لباس، زیرا عایشه گفته است؛ رسول خدا(ص) هیچ شیئی را در خانه که نقش صلیب در آن بود رها نمی‌کرد، مگر اینکه آن را می برید. زیرا آن تشبه به مسیحیان است (علامه حلی، ۱۳۹۰، ج۲، ص۵۰۶)

۸- فقهاي معاصر از جمله امام خميني، آيت الله خامنه‌اي، آيت الله صافي، آيت الله مكارم شيرازي نظر يكساني در مورد بحث تشبه به كفار دارند. مثلاً نظر آنها در مورد حديث «لا تلبسوا لباس اَعدائي» اين است كه آن دسته از پوشيدني هايي كه از ويژگي­ها و شعارهاي كافران است به گونه­اي كه پوشنده‌ي آن در عرف، پوشنده‌ي لباس آنان به شمار رود، مشمول نهي در عبارت ياد شده است و حرام خواهد بود. به نظر مي­رسد پاپيون و كراوات در جامعه ي ما نيز از همين مقوله هستند. (محمودی، ۱۳۸۰، ج۲، ص۸۶)

از مجموع روایات فوق که در کتاب­های گوناگون وارد شده است، استفاده می­شود که از نظر اسلام، انجام دادن افعالی که مختص کفار است، مکروه و منهّی عنه می‌باشد. و احتمال دارد دلیل این کراهت و نهی این باشد که انجام دادن چنین افعالی موجب می شود که مسلمانان رفته رفته بدون آنکه خود بخواهند در ورطه­ی پیروی فکری از آنان بیفتند، که نتیجه آن ورود در زمره‌ي دشمنان اسلام و سلب استقلال و شکوه اسلامی خواهد شد. چنانکه در روایات وارده بر نهی از پوشیدن لباس­های دشمنان و امثال آن، به این مطلب اشاره شده است. مؤید این مطلب، روایت از مولای ما حضرت علی(ع) است؛ کسی که خود را شبیه به قومی می‌کند نزدیک است که از آنان بشمار آید. (مجلسی، ۱۴۰۳ق، ج ۷۸، ص۹۳)

……………………………

۴- اهداف تحقیق:

…………………………………….

۵- فرضيه ‏هاي تحقیق:

…………………………………….

۶- مدل تحقیق

…………………………

۷- سوالات تحقیق:

…………………………………….

۸- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):

…………………………………….

۹- بیان جنبه نوآوری تحقیق:

………………………….

۱۰- روش شناسی تحقیق:

الف: شرح كامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهيزات و استانداردهاي مورد استفاده در قالب مراحل اجرايي تحقيق به تفكيك):

………………………….

ب- متغيرهاي مورد بررسي در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:

…………………………………….

ج – شرح کامل روش (ميداني، كتابخانه‏اي) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فيش‏برداري و غيره) گردآوري داده‏ها :

…………………………………….

د – جامعه آماري، روش نمونه‏گيري و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):

…………………………………….

ر- روش نمونه گیری و حجم نمونه:

…………………………………….

ز- ابزار تحقیق:

…………………………………….

هـ – روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‏ها:

…………………………………….

منابع :

…………………………………….

آسان داک: www.Asandoc.com

دانلود نمونه پروپوزال تکمیل شده، پروژه پر شده، طرح پیشنهادیه آماده