مبانی نظری و پیشینه تحقیق برای فصل دوم پایان نامه ارزیابی سرعت عمل جراحی، آنژیوگرافی، ارزیابی کالبدگشایی، ارزیابی پاتولوژِیک و ارزیابی هیستومورفومتری

 ۱-۱- عروق خوني

عروق خونی از لحاظ ساختمان، اندازه، خصوصیات فیزیکی به سه دسته سیاهرگ ، سرخ رگ و مویرگ تقسیم گشته که هر کدام از آن ها خود گروه بندی های دیگر دارند و به
دسته های دیگر تقسیم می گردند، رگ های یک نوع نیز ممکن است تفاوت های زیادی با هم داشته باشند، و از طرف دیگر تفاوت بین انواع مختلف رگ ها خیلی مشخص نیست زیرا تفاوت ها بصورت تدریجی دیده می شود.

عروق خونی معمولاً از لایه های زیر تشکیل شده اند:

 ۲-۱-۱- لایۀ انتیما: ^[۱]

انتیما لایه ای از سلول های اندوتلیال می باشد که توسط لایه ای از بافت همبند است حاوی سلول های عضلۀ صاف پشتیبانی می شوند، در شریان ها انتیما و مدیا توسط تیغۀ ارتجاعی داخلی (خارجی ترین لایۀ انتیما) از هم جدا می شوند، این تیغه حاوی الاستین و منافذی است که به انتشار مواد به سلول های عمقی جدار رگ کمک می کند به علت عدم وجود فشار خون پس از مرگ و نیز انقباض عضلات عروق لایۀ انتیمای شریان ها زیر میکروسکپ اغلب بصورت موجدار دیده می شود.

۳-۱-۱- لایۀ مدیا : ^[۲]

لایۀ مدیا عمدتاً ازلایه هایی متحدالمرکز عضلۀ صاف تشکیل شده است. سلول های عضلۀ صاف مقادیر مختلفی تیغه ها و رشته های ارتجاعی ، رشته های رتیکولر(کلاژن نوع III) پروتئو گلیکان و گلیکوپروتئین قرار گرفته است. سلول های عضلۀ صاف، منشأ این ماتریکس خارج سلولی هستند ، در شریان ها این لایه دارای لایۀ ارتجاعی خارجی نازک تری است که آن را از ادوانتیس جدا می کند.

  ۴-۱-۱-  لایۀ ادوانتیس ^[۳]

این لایه عمدتاً از کلاژن نوع I در رشته های ارتجاعی تشکیل شده است لایۀ ادوانتیس به تدریج به بافت همبند اندامی که در آن قرار گرفته است متصل می شود.

رگ رگ ها چه هستند؟

عروق بزرگ معمولاً دارای رگ رگ ها^[۴] می باشند که شامل مویرگ ها، شریانچه ها و وریدچه هایی هستند که در ادوانتیس و بخش خارجی مدیا شاخه، شاخه می شوند. رگ رگ ها متابولیت ها را برای مدیا و ادوانتیس فراهم می کند، عروق بزرگ لایه های ضخیمی دارند، و امکان تغذیه آن ها فقط از طریق خون موجود در لومن است و از طریق انتشار امکان پذیر نیست. رگ رگ ها بیشتر در وریدها دیده می شوند، در شریان ها با قطر متوسط و زیاد انتیما و داخلی ترین منطقۀ مدیا فاقد رگ رگ ها می باشند. این لایه ها اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز خود را از طریق انتشار و از خون درون لومن خود تأمین می کنند.

نحوۀ عصب دهی به عروق:

اکثر عروق خونی که در جدار خود عضلۀ صاف دارند از طریق شبکۀ وسیعی از رشته های عصبی بدون میلین سمپاتیک اعصاب وازوموتوربا نوروترنسمیتر نوراپی نفرین عصب دهی می شوند.آزاد شدن نوراپی نفرین از این پایانه ها سبب انقباض و تنگ شدن عروق می شود از آن جا که این اعصاب آوران معمولاً وارد مدیای شریان ها نمی شوند، پیامبر عصبی بائید از طریق انتشار ( و طی کردن چند میکرومتر) به عضلات صاف مدیا می رسد. اتصالات شکاف دار بین عضلات صاف مدیا، سبب انتشار پاسخ در لایه های عضلانی داخلی تر می شود. در وریدها پایانه های عصبی در مدیا و ادوانتیس یافت می شوند، البته تراکم اعصاب در وریدها کمتر از شریان ها است. شریان های عضلات اسکلتی از طریق اعصاب کولینرژیک گشاد کنندۀ رگ نیز عصب دهی می شوند. استیل کولین آزاد شده از این اعصاب روی اندوتلیوم تأثیر می گذارد و سبب تولید اکسید نیتریک می شود که بین سلول های عضلۀ صاف پخش شده، با فعال کردن سیستم GMP حلقوی (پیامبرد اخل سلولی) سبب استراحت عضلۀ صاف و در نتیجه اتساع عروق می شود.

۳-۱- شریان ها بر حسب قطر به سه دسته تقسیم می شوند:

• شریانچه ها
• شریان ها با قطر متوسط (شریان عضلانی)
• شریان های بزرگتر (شریان ارتجاعی)

تعریف سرخ رگ ^[۵]: این عروق خون را از قلب خارج و به اندام ها انتقال می دهند. سرخ رگ ها در طول مسیرشان منشعب می شوند. بطوری که به شاخه های کوچکتر تقسیم می گردند. سرخ رگ ها هر چه از قلب دور می شوند، قطرشان کمتر می گردد، سرخ رگ ها دارای انشعابات متفاوتی هستند و به این علت نمی توان بین آن ها حد و مرز معینی قائل شد ولی به طورکلی آن ها را به ۳ دسته فوق تقسیم می کنند.

۱-۳-۱- شریانچه ها:

شریانچه ها عمدتاً قطری کمتر از mm5/0 و لومنی کوچک دارند. لایۀ تحت اندوتلیال نیز بسیار نازک است در شریانچه های بسیار کوچک لایۀ ارتجاعی داخلی وجود ندارد و مدیا نیز از یک لایه یا دو لایه عضلۀ صاف حلقوی تشکیل شده است. لایۀ ارتجاعی خارجی نیز در آن دیده نمی شود. شریان های کوچک، لومن بزرگتر و لایه مدیای بیشتری نسبت به شریانچه ها دارند و در هر دوی آن ها لایۀ ادوانتیس بسیار نازک است.

….

….