مبانی نظری و پیشینه تحقیق برای فصل دوم پایان نامه بررسی سمیت تنفسی اسانس برگ درخت نارنج و برگ درخت اکالیپتوس روی سوسک کشیش، شپشه‏ی آرد و شپشه‏ی دندانه‏دار

فصل دوم

مروری بر پژوهش‏های انجام شده

۲-۱ اهمیت آفات انباری

انبار کردن محصولات کشاورزی به منظور استفاده در سایر فصل‏های سال و یا جهت انتقال به سایر مناطق امری ضروری است. آمار و ارقام سازمان‏های رسمی بین‏المللی و محلی نشان می‏دهد که هر سال مقدار قابل توجهی از تولیدات کشاورزی جهان سوم به وسیله‏ی آفات در انبار‏ها از بین می‏رود و میلیاردها تومان زیان وارد می‏شود. حمله‏ی آفات انباری و کم‏توجهی به اصول نگهداری فرآورده‏های کشاورزی گاهی زیان‏های کیفی بسیار مهمی را به دنبال می‏آورد که سبب تغییر ترکیب شیمیایی، رنگ و مزه‏ی محصول ‏شده و در نتیجه نه تنها ارزش تجاری و مرغوبیت آن به شدت کاهش یافته بلکه گاهی مشکلات بهداشتی و اختلالات گوارشی شدیدی در مصرف‏کنندگان، اعم از انسان، دام‏ها و طیور ایجاد کرده است (متیوس^[۱]، ۱۹۹۳).

خسارت آفات انباری در مناطق مختلف متفاوت است، در مناطق گرمسیری به دلیل مستعد بودن شرایط برای فعالیت آفات انباری و هم‏چنین در کشورهای جهان سوم و در حال پیشرفت به دلیل عدم امکانات و شرایط بد نگهداری محصولات خسارت بیشتر است. خسارت بعد از برداشت که هر ساله در اثر فعالیت حشرات و فعالیت میکروارگانیسم‏ها و دیگر عوامل به محصولات انباری وارد می‏شود حدود ۱۰-۲۵% از کل محصول تخمین زده شده است (متیوس، ۱۹۹۳).

۲-۲ آفات انباری مورد آزمایش

۲-۲-۱ سوسک کشیش (Rhyzopertha dominica F.)

این آفت با نام علمی Rhyzopertha dominica F. یکی از اعضای خانواده‏ی Bostrychidae از راسته‏ی Coleoptera می‏باشد. این خانواده در حدود ۳۰۰ گونه را در بر می‏گیرد که در نقاط مختلف جهان به ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری پراکنده‏اند. تقریبا این حشرات از چوب‏های خشک و مصنوعات آن‏ها تغذیه می‏کنند، بنابراین از نظر رژیم غذایی در درجه اول چوب‏خوارند، با وجود این بعضی از گونه‏ها مانند R. dominica فقط به دانه‏های غلات در انبارها حمله کرده و خسارت سنگینی به بار می‏آورد. این حشره در مناطق گرمسیری یکی از مهم‏ترین دشمنان غلات به ویژه ذرت به شمار می‏آید (باقری‏زنوز، ۱۳۸۹).

۲-۲-۱-۱  مشخصات آفت

حشره‏ی کامل، سوسک کوچکی است به رنگ قهوه‏ای یا حنایی، که طول بدن آن ۳/۲ تا ۸/۲ میلی‏متر است. پیش‏قفسه‏سینه بزرگ و روی سر را به طور کامل می‏پوشاند، به گونه‏ای که وقتی حشره را از پشت نگاه می‏کنیم، سر دیده نمی‏شود. سر این حشره کوچک و به تقریب کروی است. شاخک‏ها ۱۰ بندی بوده که بند اول و دوم آن‏ها بزرگ‏تر از دیگر بندها است و هم‎‏چنین سه بند آخر نیز به طور کامل پهن و مثلثی است، به طوری که با یک نگاه، به آسانی از دیگر بندها متمایز می‏شوند (باقری‏زنوز، ۱۳۸۹).

پیش‏گرده برآمده و درازای آن اندکی بیش‏تر از پهنایش است. لبه‏ی جلوی آن گرد و دارای دندانه‏های هم‏شکلی است، که به صورت نیم‏دایره و به تعداد ۱۲ تا ۱۴ عدد در کنار هم قرار گرفته‏اند و به این ترتیب نیمه جلوی سطح آن کنگره‏دار، ولی نیمه‏ی عقبی آن از برجستگی‏های ریزی پوشیده شده است (باقری‏زنوز، ۱۳۸۹).

سطح بال‏پوش‏ها دارای فرورفتگی‏های خطی^[۲] به‏طور کامل مشخص و منظمی است. پنجه‏ها ۵ بندی است ولی چون بند اول بسیار کوچک است، چهاربندی^[۳] به نظر می‏آید. بند آخر پنجه‏ها از دیگر بندها بزرگ‏تر بوده و به یک جفت ناخن ختم شده‏اند (باقری‏زنوز، ۱۳۸۹).

لارو‏های جوان سفیدرنگ‏اند و به وسیله‏ی سه جفت پای سینه‏ای به نسبت قوی، می‏توانند تند و تیز حرکت کنند. بدن آن‏ها کشیده و مستقیم است، اما در ناحیه قفس‏سینه درشت‏تر شده است. در طرفین سر، قفس‏سینه و حلقه‏های شکم، موهای به نسبت بلندی وجود دارد و هم‏چنین روی چهارمین حلقه‏ی شکمی، پیوست شاخ‏مانند زردرنگی دیده می‏شود، ولی پس از رشد و تغییر پوست، دگرگونی‏هایی در شکل ظاهری این لاروها پدید می‏آید، که آن‏ها را دوباره به تیپ اصلی لاروهای خانواده Bostrychidae برمی‏گرداند. در این حالت بدن لارو خمیده و قفس‏سینه فقط اندکی پهن و ضخیم به نظر می‏آید. رنگ عمومی بدن سفید، سر و آرواره‏های بالا به رنگ قهوه‏ای می‏باشند. طول لارو، پس از رشد کامل به ۸/۲ میلی‏متر می‏رسد، تمام سطح بدن در این مرحله از کرک‏های نرم کم‏رنگ پوشیده شده است، که تراکم آن‏ها در پشت حلقه‏های آخر بیش‏تر است (باقری‏زنوز، ۱۳۸۹).

…..

…..