مبانی نظری و پیشینه تحقیق برای فصل دوم پایان نامه بررسی مبنای تحولات قانونی راجع به ارث زوجه در حقوق ایران

۱-۴- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….۸

فصل دوم: وضعیت ارث زن در تمدنهای قدیم و ادیان الهی

۲-۱- وضعیت ارث زن در تمدنهای قدیم………………………………………………………………………………………۱۹

۲-۲- وضعیت ارث زن در تمدن چین……………………………………………………………………………………………۱۹

۲-۳- وضعیت ارث زن در تمدن هند…………………………………………………………………………………………….۲۰

۲-۴- وضعیت ارث زن در دوران جاهلیت……………………………………………………………………………………..۲۱

۲-۵- وضعیت ارث زن در ایران باستان………………………………………………………………………………………….۲۲

۲-۶- مقایسه ارث زن و مرد در ادیان الهی(غیر از اسلامی) ……………………………………………………………..۲۳

۲-۶-۱- در دین یهود………………………………………………………………………………………………………………….۲۳

۲-۶-۲- در دین مسیح…………………………………………………………………………………………………………………۲۳

۲-۶-۳- در دین زرتشت……………………………………………………………………………………………………………..۲۴

۲-۷- دگرگونی میراث زن با ظهور اسلام……………………………………………………………………………………….۲۴

۲-۸- مبنای تعلق ارث به زوجه در فقه اسلامی و حقوق مدنی………………………………………………………….۲۶

۲-۸-۱- مبنای تعلق ارث به زوجه در فقه اسلامی…………………………………………………………………………..۲۶

۲-۸-۲- مبنای تعلق ارث به زوجه در حقوق مدنی………………………………………………………………………….۲۹

۲-۹- مقایسه ارث زن و مرد در حقوق ایران…………………………………………………………………………………..۳۰

۲-۱۰- مبنای محرومیت جزئی سهم الارث زن نسبت به شوهر…………………………………………………………۳۱

۲-۱۰-۱- نظریه اول:پایین بودن ارزش و اختیار زن نسبت به شوهر…………………………………………………..۳۱

۲-۱۰-۲- نظریه دوم:مسئولیت مالی و اجتماعی مرد نسبت به زن بیشتر است……………………………………..۳۲

فصل سوم: شرایط و موانع ارث بردن زوجه

۳-۱- شرایط ارث بردن زوجه………………………………………………………………………………………………………۳۵

۳-۱-۱- وجود پیمان زناشوئی………………………………………………………………………………………………………۳۶

۳-۱-۱-۱- صحت نکاح و مساله زناشویی……………………………………………………………………………………..۳۶

۳-۱-۱-۲- ازدواج در حال بیماری منتهی به مرگ…………………………………………………………………………..۳۸

۳-۱-۱-۳- مبنای این حکم استثنائی……………………………………………………………………………………………..۳۸

۳-۱-۱-۳- الف- بطلان عقد به موجب روایات و اجماع…………………………………………………………………۳۸

۳-۱-۱-۳- ب- سوء نیت زوج…………………………………………………………………………………………………….۴۰

۳-۱-۱-۴- شرایط محرومیت زن از ارث شوهر بر طبق ماده ۹۴۵ق.م ……………………………………………….۴۰

۳-۱-۱-۵- انتقاد بر ماده ۹۴۵ق.م………………………………………………………………………………………………….۴۲

۳-۱-۲- دائمی بودن پیمان زناشوئی………………………………………………………………………………………………۴۳

۳-۱-۲-۱- نظرات فقها در خصوص توارث زوجین در ازدواج موقت……………………………………………….۴۳

۳-۱-۲-۱-الف- نظر اول: نکاح منقطع مثل نکاح دائم مطلقاً موجب ارث خواهد بود خواه شرط ارث شده باشد، خواه نه………………………………………………………………………………………………………………………………۴۳

۳-۱-۲-۱- ب-نظردوم:اصولا نکاح منقطع موجب ارث است مگراینکه شرط عدم توارث شده باشد……..۴۴

۳-۱-۲-۱- ج-نظرسوم:اصولا نکاح منقطع موجب ارث نیست مگراینکه شرط توارث گردیده باشد………۴۵

۳-۱-۲-۱- د-نظرچهارم:نکاح منقطع مطلقا موجب ارث نیست،خواه شرط توارث شده باشد،خواه نه……۴۵

۳-۱-۲-۲- روایاتی که بر عدم توارث زوجین در نکاح موقت دلالت دارد………………………………………….۴۶

۳-۱-۲-۳- نظر قانون مدنی………………………………………………………………………………………………………….۴۷

۳-۱-۳- بقای رابطه زوجیت تا زمان فوت……………………………………………………………………………………..۴۸

۳-۱-۳-۱- توارث زوجین در صورت فوت یکی از آنها در عده طلاق رجعی…………………………………….۴۸

۳-۱-۳-۲- ارث زوجه در طلاق در مرض متصل  به موت………………………………………………………………۴۹

۳-۱-۳-۲-الف-  شرایط ارث بری زوجه بر طبق ماده ۹۴۴ق.م…………………………………………………………۵۰

۳-۱-۳-۲- ب- مبنای ارث بردن زوجه در طلاق در  مرض متصل به موت……………………………………….۵۱

۳-۱-۳-۲- ب- ۱- روایاتی که قصد اضرار را علت ارث بری زوجه میداند……………………………………….۵۱

۳-۱-۳-۲- ب- ۲- عدم نفوذ طلاق نسبت به ارث…………………………………………………………………………۵۲

۳-۱-۳-۳- وضعیت ارث زوجه در طلاقی که به درخواست زن و به حکم دادگاه واقع میشود………………۵۳

۳-۱-۴- محروم و ممنوع نبودن از ارث ………………………………………………………………………………………..۵۴

۳-۱-۴-۱- قتل مورث…………………………………………………………………………………………………………………۵۵

۳-۱-۴-۱- الف- مقتول باید به هنگام مرگ در مقام مورث قاتل باشد……………………………………………….۵۶

۳-۱-۴-۱- ب- قتل باید عمدی باشد……………………………………………………………………………………………۵۶

۳-۱-۴-۱- ج- قتل مورث به حکم قانون یا برای دفاع نباشد……………………………………………………………۵۶

۳-۱-۴-۲- کفر…………………………………………………………………………………………………………………………..۵۷

۳-۱-۴-۳- لعان………………………………………………………………………………………………………………………….۵۸

۳-۱-۴-۳- الف- لعان و تشریفات آن……………………………………………………………………………………………۵۹

فصل چهارم: کمیت و کیفیت سهم الارث زوجه

۴-۱ قلمرو سهم الارث زوجه……………………………………………………………………………………………………….۶۰

۴-۲- صاحب فرض بودن زوجه…………………………………………………………………………………………………..۶۱

۴-۳- وراثت زوجه همراه با وارثان نسبی……………………………………………………………………………………….۶۲

۴-۴- ارث زوجه با وجود اولاد برای متوفی……………………………………………………………………………………۶۳

۴-۵- ارث زوجه در صورت نبود اولاد برای متوفی ………………………………………………………………………..۶۴

۴-۶- سهم الارث زوجات متعدد…………………………………………………………………………………………………..۶۴

۴-۷- ارث زوجه ای که قرابت نسبی با متوفی دارد………………………………………………………………………….۶۵

۴-۸- سهم الارث زوجه ای که وارث منحصر به فرد است……………………………………………………………….۶۶

۴-۸-۱- اقوال فقهای شیعه در صورتی که زوجه وارث منحصر به فرد باشد……………………………………….۶۶

۴-۸-۱-۱- نظریه که زوجه را از بردن بیش از ۴/۱محروم میدارد ……………………………………………………..۶۶

۴-۸-۱-۱- الف- اصل عدم وراثت……………………………………………………………………………………………….۶۷

۴-۸-۱-۱- ب- شهرت عظیم این نظر نزد فقها………………………………………………………………………………۶۸

۴-۸-۱-۱- ج- مضامین غیر قابل خدشه روایات…………………………………………………………………………….۶۸

۴-۸-۱-۲- نظریه ای که زوجه را وارث تمام ترکه میداند………………………………………………………………..۶۹

۴-۸-۱-۳- نظریه فقها مبنی بر تقاوت قایل شدن بین زمان حضور امام و زمان غیبت…………………………..۷۰

۴-۸-۲- نظر قانون مدنی……………………………………………………………………………………………………………..۷۱

۴-۹- بیان نظرات فقها در خصوص اموال موضوع ارث زوجه …………………………………………………………۷۲

۴-۹-۱- نظر اول:ارث بردن زوجه از تمام ترکه……………………………………………………………………………….۷۲

۴-۹-۲- نظر دوم:اختصاص محرومیت زوجه به عرصه خانه و اماکن مسکونی …………………………………..۷۴

۴-۹-۳- نظر سوم:حرمال زوجه از عین زمین منزل و ارث بردن او از بهای آن…………………………………….۷۶

۴-۹-۴- نظر چهارم:تفصیل زوجه دارای فرزند و زوجه ای که فرزند ندارد…………………………………………۷۷

۴-۹-۵-نظرپنجم:محرومیت زوجه از عین بنا و درختان و محرومیت او از ارث بردن زمین بطور مطلق…..۷۹

۴-۱۰- نظر قانون مدنی………………………………………………………………………………………………………………..۸۰

۴-۱۱- ارث زوجه از حق شفعه……………………………………………………………………………………………………۸۲

فصل پنجم:تحولات قانونی راجع به ارث زوجه

۵-۱- تحولات اجتماعی و اقتصادی و امکان تحول در قانون گذاری در مورد ارث زوجه…………………….۸۵

۵-۱-۱- ارث زن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران……………………………………………………………….۸۵

۵-۱-۲- ارث زن در اعلامیه جهانی حقوق بشر وکنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان…………………۸۶

۵-۱-۳- مقتضیات زمانی و تاثیر آن بر میراث زوجه………………………………………………………………………..۸۷

۵-۱-۴- تحولات اقتصادی و اثر آن بر اصلاح ارث زوجه ……………………………………………………………….۸۸

۵-۱-۵- تحولات اجتماعی و اثر آن بر اصلاح ارث زوجه………………………………………………………………..۹۰

۵-۱-۶- حکم حکومتی و مصلحت اجتماعی و تاثیر آن در اصلاح ارث زوجه……………………………………۹۴

۵-۲- تلاش متفکرین و حقوقدانان اسلامی برای یافتن راحلهای مناسب قانونی…………………………………..۹۶

۵-۲-۱- تمییز فقه از اسلام ضروری است………………………………………………………………………………………۹۷

۵-۲-۲- پذیرش نظرهای نو وجدید در امور اجتماعی……………………………………………………………………..۹۸

۵-۲-۳- راهکاری برای جبران نقیصه سهم الارث زوجه ……………………………………………………………….۹۹

۵-۳- نظر رهبر معظم انقلاب راجع به اصلاح ارث زوجه ……………………………………………………………..۱۰۰

۵-۴- بررسی روند اصلاح مواد ۹۴۶،۹۴۷و۹۴۸ق.م……………………………………………………………………….۱۰۲

۵-۴-۱- نظر فقها و حقوقدانان در خصوص اصلاحیه راجع به ارث زوجه……………………………………….۱۰۶

۵-۵- بررسی ماده ۹۴۸ق.م…………………………………………………………………………………………………………۱۰۸

….

….