مبانی نظری و پیشینه تحقیق برای فصل دوم پایان نامه استخراج و تعیین مقدار Proscillaridin در پیاز عنصل بومی ایران

بخش اول :

بررسی متون

 ۲-۱-۱٫کلیات گیاه شناسی

گیاه عنصل با نام علمی Drimia maritima (L.) stearn از تیره ی مارچوبه می باشد که ذیلاً به مشخصات طبقه بندی، خانواده، جنس و گونه ی گیاه می پردازیم.

۲-۱-۱-۱٫ طبقه بندی گیاه

۲-۱-۱-۲٫ تیره مارچوبه (Asparagaceae)

گیاهانی بالارونده یا دارای اعضای چوبی و حتی در بعضی انواع به  صورت درختچه های کوچک اند. برگ های ساده یا فلس مانند و یا به جای برگ، معمولاً دارای صفحه ی پهنی شبیه به آن و به نام کلادود Cladode می باشند. بعضی از آن ها پهنکی با رگبرگ منشعب دارند. گل های آن ها به رنگ های سفید، یازرد رنگ، نر-ماده ولی غالباً بر دو نوع نر و ماده، دو پایه یا پلی گام است و این حالت که در اغلب آن ها مشاهده می شود، بر اثر عدم رشد و از بین رفتن یکی از اعضای اصلی گل، یعنی پرچم یا مادگی در آن ها پیش آمده است. پوشش گل آن ها زود افت، شامل ۴ تا۶ و حتی ۸ قطعه گلبرگ مانند (به رنگ یکدیگر)، آزاد یا پیوسته به هم است.

۳ تا ۸ پرچم دارند که به وضع متقابل پوشش گل قرار می گیرند. مادگی آن ها مرکب از سه برچه متصل به یکدیگر و میوه ی آن ها سته است.

وجود صفاتی نظیر ساقه زیرزمینی،  صفحات یا الیاف باریک و سبزرنگی به نام کلادود، وجود گل آذین در محور ساقه، داشتن گل هایی بر دو نوع نر و ماده ( ۲ پایه یا پلی گام )، میوه ایی به صورت سته و غیره، این گیاهان را از گیاهان  تیره لاله، می تواند به خوبی مجزا سازد.

انواع مفید و داروئی معدودی در این تیره وجود دارند که بعضی از آن ها واجد مواد موثر مهم اند. ریزوم بعضی از آن ها به مصارف تغذیه ای  می رسد. معدودی از آن ها را نیز در صنعت مورد استفاده قرار می دهند ( ۱۰).

۲-۱-۱-۳٫ جنس Drimia (Urginea)

این جنس دارای گونه های مختلفی است. گونه ی indica  به عنوان عنصل هندی شناخته می شود و در هند به عنوان جایگزین گونه ی maritime  استفاده می شود(۱۱).

گونه های altissima، delagoensis، elata، capensis، macrocentra  و sanguinea در کشور های مختلف آفریقایی کاربردهای درمانی دارند (۱۲). گونه ی maritima  از گونه های دیگر متداول تر است و  پراکندگی جهانی آن شامل جزایر قناری، ناحیه مدیترانه ایی، ترکیه، عراق و جنوب ایران می باشد.

پراکندگی جغرافیایی   maritimaدر ایران به این صورت است که در نواحی مختلف جنگلی بلوط، قبرستان ها و نواحی صخره ای در استان های فارس(کازرون، نورآباد ممسنی، چنارشاهیجان) و خوزستان(ایذه،باغ ملک و هفت گل) می روید. (۱۳و۱۴)

۲-۱-۱-۴٫ گیاه عنصل Drimia maritima (L.) stearn   

نام دیگر یا مترادف گیاه عنصل  Urginea maritime L . Baker است. و در زبان های مختلف با نام های زیر شناخته می شود.

انگلیسی: Sea onion , Medicinal Squill, Squill

فرانسه:  Scille officinale , Scille  vrai, Scille maritime ,  Squille

ایتالیایی:  Squilla

آلمانی:  Meerzwiebel

عربی : خریف، عنصل، بصل الفار

اسامی عمومی دیگر: پیاز دریایی، پیاز دشتی، عنصل، سیلا، فرعون، بصل الضل ( صما)

گیاهی است زیبا ودارای پیاز بزرگ و حجیم که در شنزار های سواحل دریاها مخصوصا دریای مدیترانه، آفریقای شمالی، سیسل و غیره می روید. از مشخصات آن این است که قسمتی از پیاز حجیم آن، در داخل خاک و قسمتی دیگر معمولا خارج از آن قرار دارد. از ناحیه ی وسطای قسمت اخیر نیز پس از پژمرده شدن برگ ها و در فاصله ماه های تیر و مرداد، ساقه مولد گل که منتهی به مجموعه ای از گل های کوچک و زیبا می گردد، خارج  میشود. گل ها بتناسب مشخصات محل رویش، رنگ سفید یا سفید مایل به  خاکستری دارند و بطور فشرده نیز در طول محور گل و در قسمت انتهائی آن، به صورت خوشه دراز، ظاهر می شوند.

….

…..

…..