پرسشنامه عوامل فرهنگی _ اجتماعی (سادات احمدی بجستانی ۱۳۹۳)

روایی و پایایی دارد

نحوه نمره دهی وکلید سوالات دارد.

متغیرهای اعتماد اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، مسئولیت­پذیری اجتماعی، احساس بی­قدرتی به عنوان متغیر مستقل درنظر گرفته شده است.

اعتماد اجتماعي:

تعريف مفهومی : اعتماد (trust) یکی از جنبه­های مهم روابط انسانی و زمینه­ساز مشارکت و همکاری میان اعضای جامعه می­باشد. «اعتماد در زبان فارسی مترادف با تکیه کردن، واگذاشتن کار به کسی، اطمینان، وثوق، باور و اعتقاد به کار گرفته می­شود» (عمید،۲۰۱:۱۳۶۹). تالکوت پارسنز عامل ایجاد اتحاد و انسجام اجتماعی و ثبات و نظم را اعتماد می­داند. به عقیده وی اعتماد، این باور را در افراد ایجاد    می­کند که دیگران به منظور دستیابی به یک موقعیت گروهی از منافع شخصی دست می­کشند. «وی نظام منسجم را نظامی می­داند که بتوان به عاملان آن در انجام وظایفشان اعتماد کرد که این امر خود به پایداری و نظم سیستم اجتماعی کمک می­کند» (انعام،۲۵:۱۳۸۰). اعتماد اجتماعي از مهم­ترين شاخص­هاي ارتباط و تعامل گروهي به شمار مي­آيد و مبیین آمادگي افراد و گروه­ها جهت ايجاد رابطه اجتماعي و پذيرش متقابل است. اعتماد در ابتدا يك مفهوم روان شناختي است، كه دلالت بر تأييد، پذيرش و همكاري فرد و پيرامون، به شكل متقابل دارد. (محسني تبريزي: ۱۳۷۵ ،۲۳ ).

تعريف عملياتي: متغیر اعتماداجتماعی، درسه بعد بین­شخصی یا اعتماد به افراد آشنا، تعمیم­یافته یا اعتماد به بیگانگان و نهادی یا اعتماد به سازمان­ها و نهادها سنجیده می­شود. بر این اساس میزان اعتماد نسبت به افراد خانواده، دوستان، خویشاوندان، همسایه­ها و سایر مردم و نیز نسبت به سازمان­ها و نهادهای مختلف و اطمینان داشتن به مقاصد و انگیزه‌های آنها بررسی خواهد شد. این معرف­ها بصورت گویه در قالب مقیاس­های سنجش مشخص در پرسشنامه برای سنجش و اندازه­گیری میزان اعتماد اجتماعی افراد نمونه قرار داده می­شود. در پرسشنامه طراحی شده سئوالات ۱-۱ تا ۱۷-۱ برای سنجش اعتماد اجتماعی درنظر گرفته شده است.

تعلق اجتماعي:

تعريف مفهومی: تعلق اجتماعي نقطه عطف فرآيندي است كه طي آن فرد نسبت به مكان، محيط، شيء و يا امري احساس تعهد و مسئوليت پيدا مي­كند، به نوعي كه موجب احساس مثبت به محيط و يا امر مورد نظر مي­شود. (وحيدا و نياز ي: ۱۳۸۳، ۲۱). تعلق اجتماعي ظرفيتي است كه هر فرد طي آن به موارد قانوني و منافع اجتماعي بيش از منافع شخصي پايبند است. كسي كه واجد تعلق اجتماعي است، خود را در متن جامعه و مصالح آن ملاحظه مي­كند و نقش خود را بر اساس نقشي كه اجتماع براي او در نظر گرفته است، تنظيم و ايفا مي­نمايد.

تعريف عملياتي: داشتن احساس وابستگی به خانواده، دوستان و محیط محل زندگی خود و تعهد، و  مسئوليت فرد، در قبال جامعه، به صورتي كه فرد، منافع جمعي را بر منافع فردي خود ترجيح مي­دهد. در پرسشنامه طراحی شده سئوالات ۱۸-۱ تا ۲۶-۱ برای سنجش میزان تعلق اجتماعی درنظر گرفته شده است.

مسئولیت­پذیری اجتماعی:

تعریف مفهومی: مسئولیت­پذیری اجتماعی به احساس تعهد و رفتار مسئولانه­ای که افراد به عنوان کنشگران اجتماعی درقالب نقش­های خود (شهروند) نسبت به جامعه و ارزش­های جمعی آن در ابعاد گوناگون داشته یا دارند، دلالت میکند (خوشبین،۱۳۹۰).

تعریف عملیاتی: معرف­های این متغیر شامل میزان عملکرد افراد در: رعایت قوانین جامعه، وظیفه­شناسی در قبال افراد جامعه و التزام به ارزش­ها و هنجارها می­باشد. در پرسشنامه طراحی شده سئوالات ۱-۲ تا ۸-۲برای سنجش مسئولیت­پذیری اجتماعی درنظر گرفته شده است.

احساس بی­قدرتی:

تعریف مفهومی: احساس بی­قدرتی نوعی بیگانگی است که فرد احساس می­کند در وضعیت­های اجتماعی و کنش متقابل خود تاثیر­گذار نیست. به عبارتی احساس بی­قدرتی عبارت از این تصور است که فرد احتمال می­دهد که عمل او بی­تاثیر باشد و نتایج مورد انتظار او را برآورده نسازد (محسنی تبریزي،۱۳۷۰: ۶۹).

تعریف عملیاتی: احتمال و یا انتظار شخص از بی­تاثیر بودن عمل خویش. در پرسشنامه طراحی شده سئوالات ۹-۲ تا ۱۷-۲ برای سنجش احساس بی­قدرتی درنظر گرفته شده است.

همچنین عوامل فردی شامل جنس، سن، وضعیت تاهل، نوع شغل، سطح تحصیلات، درآمد ماهیانه خانوار و وضعیت بومی بودن افراد، در این مطالعه درنظر گرفته شده است.

…

…