از اعتياد زنان تا نابساماني خانواده

(۱۵صفحه ورد)

چكيده:

اعتياد به مواد مخدر يكي از انحرافات شايع عصر حاضر است كه سالانه قربانيان بي‌شماري مي‎گيرد و آسيبي جدي بر پيكر خانواده و جامعه وارد مي‌كند. هرچند اعتياد به مواد مخدر در بين مردان بيش از زنان است، اما در چند سال اخير، نرخ اعتياد زنان به علل مختلفي افزايش يافته است. در اين نوشتار، علل و پيامدهاي ناگوار اعتياد زنان (صرف‌نظر از پيامدهاي مشترك با اعتياد مردان ) در محورهايي نظير كاركردها، روابط و نقش‌هاي خانواده، استحكام و ثبات خانواده … تبيين شده است. در پايان مقاله نيز راهكارها و اقدامات اجرائي مؤثر جهت پيشگيري از اعتياد زنان ارائه گرديده است.

اعتياد به مواد مخدر يكي از معضلات اصلي جامعه جهاني است. آمار رو به افزايش مصرف مواد مخدر در دنياي كنوني به گونه‌اي است كه يكي از سم‌شناسان معروف دنيا به نام لودوينگ مي‌گويد: «اگر غذا را مستثني كنيم، هيچ ماده‌اي در روي زمين نيست كه به اندازه مواد مخدر اين چنين آسان وارد زندگي ملت‌ها شده باشد».[۱].مطابق گزارشات آماري، مصـرف مـواد مـخدر در ايـران نـيز روندي افزايش دارد و در ميان انواع ناهنجاري‌ها، آسيب‌زاترين و گسترده‌ترين معضلات است. اينك پديده اعتياد در ميان زنان نيز همچون عارضه‌اي فردي، خانوادگي و اجتماعي مطرح مي‌باشد و داراي ابعاد پيچيده و چندگانه‎اي است؛ بدين‌جهت بررسي‌هاي جامعه‌شناخـتي، روانـشناختي، اقتصادي… در راستاي شناسايي علل و عوامل اين معضل و يافتن راهكارهاي مؤثر جهت پيشگيري، مقابله و درمان ضروري است.

تعريف اعتياد

اعتياد در لغت به معناي عادت كردن و يا خوي كردن به چيزي است.[۲] سازمان ملل متحد (۱۹۵۰) اعتياد را اين گونه تعريف كرده است: اعتياد، مسموميت حاد يا مزمني است كه براي شخص يا اجتماع زيان‌بخش مي‎باشد و از طريق استعمال داروي طبيعي يا صنعتي ايجاد مي‌شود. اعتياد به مواد مخدر داراي سه ويژگي ذيل است:

۱)- احساس نياز شديد به ادامه استعمال دارو و تهيه آن از هر طريق ممكن.

۲)- وجود علاقه شديد به افزايش مداوم ميزان مصرف دارو.

۳)- وجود وابستگي رواني و جسماني به آثار دارو، به طوري كه در اثر عدم دسترسي به آن، علائم وابستگي رواني و جسماني در فرد معتاد هويدا شود.[۳]

انواع مواد مخدر

مواد مخدر را به لحاظ نوع اثرگذاري، عوارض جانبي، نحوه مصرف و نوع وابستگي تقسيم مي‎نمايند. برخي از انواع مواد مخدر شامل ترياك، مورفين، هروئين، حشيش، متادون، اِل.‌اس‌.دي و سيگار است. با گذشت زمان اين مواد، در اشكال، تركيبات، آثار و اسامي جديدي عرضه مي‌شود كه يكي از جديدترين آنها قرص شادي (اكستاسي) يا «متيل دي اكسي متيل آمفتامين» مي‌باشد كه به شكل آدامس، قرص، كپسول يا پودر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و عوارض خطرناك روحي و جسمي را به دنبال دارد. امروزه اعتياد به سيگار به عنوان تنها مادة تخدير كننده‌ايي كه براي همه افراد جامعه قابل دسترسي مي‎باشد و مصرف آن قبح اجتماعي خود را از دست داده، رو به افزايش است. به زعم بسياري از افراد جامعه، سيگار، جزء مواد مخدر محسوب نمي‌شود، در حالي كه بر اساس طبقه‌بندي سازمان جهاني بهداشت (۱۹۸۰) به عنوان يكي از مجموعه‌هاي اعتياد به مواد مخدر به حساب آمده است. افراد سيگاري بيشتر از سايرين در معرض اعتياد به مواد مخدر قرار دارند. تحقيقات نشان مي‌دهد كه ۹۵ درصد از معتادان قبل از اعتياد، سابقه مصرف سيگار داشته‌اند. اخيراً مصرف سيگار در بين جوانان و زنان ايراني افزايش يافته است. بر اساس اطلاعات سازمان ملي جوانان ۳۰ درصد جوانان كشور در سنين ۱۰ تا ۱۹ سالگي، استعمال دخانيات را تجربه كرده‌اند و نسبت پسران در اين تجربه بيش از دختران است. مطابق آمار، حدود ۴/۳ درصد زنان ايراني سيگار استعمال مي‌كنند و بيشتر آنها تحصيل‌كرده مي‌باشند، به طوري كه گفته مي‌شود ۵ درصد دختران دانشجو سيگاري هستند. از نظر زنان و دختران سيگاري، مصرف سيگار نشانه تشخّص، امروزي بودن، برابري بين زن و مرد، عامل جلب توجه و نيز وسيله جلب رضايت براي ورود به برخي گروه‌هاي دوستي پسران است.

متغيرهاي اعتياد

– سن…………….

………………..