دانلود پروپوزال آماده:  دیپلماسی شهروندی و سیاست خارجی در عصر اطلاعات (مطالعه موردی: گستره فعالیت دیپلماتیک شهروندان تهرانی در فضای مجازی)

قسمت هایی از پروپوزال:

بیان مسأله:

در دنیای به هم پیوسته امروز، اقتصاد، سیاست و امنیت، بیش از گذشته میان ملتها درهم تنیده شده است. انگیزه برقراری ارتباط با مردم آنسوی مرزها، به طور فزاینده­ای در درون شهروندان قرار دارد که از طریق کانالهای ارتباطی دیجیتال و زنده با دنیا در ارتباط هستند. دیپلماسی شهروندی مفهومی است که دربرگیرنده دو بخش است: بخش شهروندی، که غیررسمی و مستقل از دولت است و در تلاشی فردی در جهت منافعش فعالیت می­کند و بخش دیپلماسی، که چهارچوبی برای همکاری میان کشورها را شامل می­شود.

عبارت دیپلماسی شهروندی برای اولین بار توسط «دیوید هافمن»^[۱] به کار رفت. (برگرفته از سایت ویکی پدیا، ۲۰۱۲) اما مفهوم دیپلماسی شهروندی را باید در ایده برنامه­ای به نام «مشارکت مردم با مردم» و در سالها قبل جستجو نمود. در ۱۱ سپتامبر ۱۹۵۶، به درخواست ژنرال «دوایت آیزنهاور»^[۲]، کنفرانسی با نام «مشارکت مردم با مردم»^[۳] در واشنگتن برگزار شد. در این کنفرانس از افرادی که به شکل­های مختلف در جامعه آمریکا دارای نقش برجسته­ای بودند، دعوت به عمل آمد. همزمان با برگزاری کنفرانس، سخنرانی­ها، جلسات و کارگاههای مختلف نیز برای سازماندهی برنامه «مشارکت مردم با مردم» به اجرا درآمد. آیزنهاور بر این عقیده بود که ارتباط میان مردم آمریکا با مردم کشورهای دیگر، تصویر ایالات متحده را در خارج از کشور بهبود می­بخشد و هنگامی که روابط بین­المللی پرتنش و تیره و تار باشد، زمینه را برای برقراری صلح فراهم می­کند. این سخنرانی، پایه و مبنایی را برای برنامه «مشارکت مردم با مردم» پایه­ریزی کرد و به مردم آمریکا نشان داد که چگونه می­توانند در سیاست خارجی ایالات متحده سهیم باشند.

به این ترتیب مفهومی به نام دیپلماسی شهروندی و شهروند دیپلمات وارد عرصه روابط بین­­الملل شد. در دائره­المعارف ویکی­پدیا نیز در تعریف مفهوم دیپلماسی شهروندی آمده ­است: دیپلماسی شهروندی (دیپلماسی مردم)، مفهومی سیاسی از شهروندانی معمولی است که به عنوان نماینده یک کشور، چه به صورت ارادی و چه به صورت غیرارادی، ایفای نقش می­کنند. دیپلماسی شهروندی زمانی به اجرا درمی­آید که کانالهای رسمی قابل اعتماد و یا مطلوب شناخته نشوند؛ به طور مثال، هنگامی که دو کشور، دولتهای یکدیگر را به رسمیت نمی­شناسند، دیپلماسی شهروندی می­تواند ابزار مطلوبی برای سیاستمدار باشد. (برگرفته از سایت ویکی پدیا، ۲۰۱۲)

دیپلماسی شهروندی، روشی است که در آن افراد به عنوان نماینده غیررسمی کشور خودشان ایفای نقش می­کنند. اغلب، خاطره ماندگار دیدارهای چهره به چهره میان­فردی با مردمی از کشورهای دیگر، باعث افزایش درک دوجانبه می­گردد و مردمی که سوابق متفاوتی دارند، می­توانند ارزش­ها و منافع مشترکی پیدا کنند و حتی احساسات منفی نسبت به یکدیگر را نیز کاهش ­دهند. دیپلماسی شهروندی می­تواند کاملا مستقل از فعالیت­های دیپلماسی رسمی باشد. (داوسون، ۲۰۱۱)^[۴]

از آنجا که هسته نظریه دیپلماسی عمومی «ارتباطی هدایت­شده با افراد خارجی به منظور تاثیر گذاشتن بر افکار آنان و سرانجام، تاثیر گذاشتن بر دولت­های آنهاست»، در همین چهارچوب، دیپلماسی شهروندی، فعالیت­هایی در زمینه­های تبادل اطلاعات، آموزش و فرهنگ با هدف آشنایی بیشتر ملت­ها به ویژه، ملت­های درگیر اختلاف و به منظور حسن­تفاهم و دستیابی به دیدگاهها و ارزش­های مشترک میان آنان است تا به این وسیله، بتوان علاوه بر ایجاد تصویری مطلوب از کشور متبوع خود در افکار عمومی، در نهایت بتوان بر جهت­گیری­های سیاسی سایر کشورها نسبت به یکدیگر تاثیرگذار باشد.

شهروندان دیپلمات، کسانی هستند که خود را برای برقراری ارتباط دوجانبه با شهروندان سایر کشورها به منظور ایجاد حسن تفاهم و دستیابی به دیدگاه­ها و ارزش­های مشترک، مسئول می­دانند. آنها با استفاده از رسانه­های نوین و یا سایر امکانات و وسایل، به ارائه تصویری مطلوب و مساعد از کشورشان می­پردازند؛ در عین حال که به هویت ملی، ارزش­ها، دیدگاهها، فرهنگ و تاریخ کشورهای دیگر نیز احترام می­گذارند.

شهروندان دیپلمات می­توانند با استفاده از اینترنت و امکانات و ابزارهایی چون: شبکه­های اجتماعی، تالارهای گفتگو، سایتها و وبلاگهای شخصی، تلفن همراه و دوربین­های دیجیتال، اطلاعات خود را با شهروندان کشورهای دیگر به اشتراک بگذارند. گاهی اطلاعات ارائه شده علاوه بر اخبار مربوط به حوادث و رویدادها، موضوعات مختلفی از جمله تاریخ، فرهنگ، زبان، هویت، آداب و رسوم، ارزش­ها، نگرش­ها و اشتراکات مذهبی و قومی را نیز دربرمی­گیرد. آنان از طریق روابط غیررسمی دیپلماتیک و خارج از قوانین و مقررات تعریف شده دولتی، به ایجاد رابطه با مردم کشورهای دیگر می­پردازند. شهروندان دیپلمات با انتخاب دیالوگی که به طور دوجانبه معنادار و سودمند است، از طریق رسانه­های نوین با یکدیگر به بحث و گفت­وگو می­پردازند و حسن نیت و احترام خود را نسبت به فرهنگ، قوانین و روش زندگی شهروندان سایر کشور نشان می­دهند. رفع سوء تفاهمات، همدلی، درک و شناخت بهتر یکدیگر، احترام متقابل، یادگیری و کسب اطلاعات راجع به طرز فکر و دیدگاه­های دیگران در جهان امروز، از طریق دیپلماسی شهروندی میسر شده که می­توان از آن، جهت ایجاد تغییرات مثبت در جامعه جهانی و حرکت به سوی صلح جهانی استفاده نمود.

در عصر اطلاعات و جهانی­شدن ارتباطات، رشد و توسعه تکنولوژی­های نوین ارتباطی به آنجا رسیده است که امکان برقراری ارتباط میان مردم کشورهای مختلف در اقصی نقاط جهان فراهم آمده است. امروزه تخمین زده می­شود، ۲/۳۰ درصد از مردم جهان به اینترنت دسترسی داشته باشند که البته این مقدار در بعضی کشورها به بالای ۵۰ درصد می­رسد. (آمریکا ۳۰/ ۷۸ درصد و اروپا ۳/۵۸ درصد)

دسترسی به تکنولوژی­های نوین ارتباطی از جمله اینترنت، باعث گردیده تبادل اخبار و اطلاعات و تعامل مستقیم میان مردم کشورهای مختلف با سرعتی شگفت­انگیز صورت گیرد؛ بدون آنکه اطلاعات مبادله شده توسط سازمان­های خبری و مقامات دولتی مورد جرح و تعدیل قرار گیرد. اولین تصاویر منتشر شده از واقعه ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱، سونامی اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴، شورش مخالفان دولت چین در لهاسا و تبت، بمب­گذاری­های انتحاری در افغانستان و عراق، و ناآرامی­های خاورمیانه در سال ۲۰۱۱، درگیری­های خونین سوریه در سال ۲۰۱۲، همگی حاصل کار شهروندانی بوده است که از طریق یک تلفن همراه یا یک دوربین دیجیتال توانسته­اند لحظات تکرارناپذیری در تاریخ بشر به ثبت برسانند.

رسانه­های نوین در دیپلماسی شهروندی نقش قابل توجهی ایفا می­کنند. رسانه­های نوین امکان برقراری ارتباط میان شهروندان را فراهم ساخته و به آنها در جهت پیش­برد اهداف دیپلماسی شهروندی یاری می­رساند. «کراف»^[۵]و «کرامناچر»^[۶]معتقدند رسانه­های نوین، سازنده یک میدان عمومی و ارگانیک هستند که مرزهای جغرافیایی را پوشش می­دهند و راه را برای ایجاد فضای عمومی جهانی هموار می­سازند. در چنین مفهومی، رسانه­های نوین، شهروندان را به ابزاری مجهز می­سازند که به یک مجموعه عظیمی از اطلاعات، افکار و عقاید دسترسی داشته باشند. اطلاعات تمرکززدایی شده و در دسترس گستره وسیعی از افراد قرار دارد. برخلاف وسایل ارتباط جمعی، اینترنت، دسترسی به اطلاعات بیشتری را برای تعداد بیشتری از مردم، بدون کنترل متمرکز یک منبع، امکان­پذیر ساخته است. حذف کنترل انتشار اطلاعات توسط نخبگان، نوعی قدرتمندسازی تلقی می­گردد. رسانه­های نوین، شکل­های جدید از خودبیانگری و تعهد را ممکن ساخته است. این رسانه­ها، «جوامع جدید گفتمانی»^[۷] ایجاد کرده­اند که می­توانند به نیروهایی تبدیل شوند که توانایی تاثیرگذاری بر حوزه عمومی را داشته باشند. تکنولوژی­های جدید، نظیر وبلاگ­ها و ویکی­ها، این جوامع جدید را پرورش می­­دهند و امکان برآورده ساختن تعدادی از شرایط سخت و دقیق گفتمان هابرماس را فراهم می­کنند. (کراف و کرامناچر، ۲۰۱۱، ص ۷)

کستلز به رسانه­های نوین، نگاهی ساختاری دارد و معتقد است تکنولوژی به تنهایی قادر نیست تغییر سیاسی ایجاد کند یا نابرابری را کاهش دهد؛ بلکه شبکه­های نوین رسانه­ای این فرصت را در اختیار شهروندان می­گذارند تا با استفاده از پتانسیل شبکه­بندی با قدرت تعاملی بسیار بالا، شبکه­های مختلف را حول ارزش­ها و علاقه­مندی خود مجددا برنامه­ریزی کنند که به سادگی از سوی شرکت­های رسانه­ای و دولتها سرازیر نشوند. شهروندان می­توانند از منابع رسانه­های نوین، شبکه­ها و اشکال جدید تعامل و همکاری استفاده کنند تا ساختارهای جدید اجتماعی ایجاد کنند. شبکه­های نوین رسانه­ای، استقلال اقتصادی-سیاسی بیشتری برای شهروندان فراهم می­کنند؛ زیرا آنها می­توانند محتوای سیاسی را تولید، منتشر و دریافت کنند. (هکر و مورگان، ۲۰۱۱، ص ۱۰۳)

«برگس»^[۸]، نقش دیپلماسی شهروندی را در نبود روابط رسمی میان دولتها چنین توضیح می­دهد: مدیریت تعارضات رسمی، گاهی اوقات غیرقابل انجام و اجراست؛ زیرا مباحثه­کنندگان کاملا با هم بیگانه هستند، رهبران تمایلی به تغییر شرایط ندارند و مباحثه ممکن است با منازعات بیشتری درهم تنیده شود. در چنین شرایطی، اگر میانجی­گران غیررسمی، در یک زمینه غیررسمی با یکدیگر ملاقات (دیدار) داشته باشند، می­تواند سودمند واقع گردد؛ چنین گفتگوهایی گاهی می­تواند منجر به توافقات جدیدی شود و رویکردهای ابتکاری تولید کند که در فرآیندهای رسمی مذاکرات، مورد اقتباس قرار گیرد. به طور مثال، دیپلماسی شهروندی به مشارکت­کنندگان کمک می­کند که عقاید قالبی منفی نسبت به یکدیگر را از بین ببرند. وقتی که مشارکت­کنندگان از قصد و نیت یکدیگر باخبر شوند، می­توانند با یکدیگر همدلی کنند و زمینه را برای اعتماد متقابل فراهم نمایند. (برگس، ۲۰۱۳)^[۹]

«دالگرن»^[۱۰]با استفاده از مفهوم حوزه عمومی، تاثیرگذاری شهروندان بر سیاست را با استفاده از اینترنت به طور کلی چنین توضیح می­دهد: شهروندان می­توانند از طریق اینترنت به گفتگو و تعامل پیرامون مسائل و موضوعات مورد علاقه خود بپردازند و از این طریق «افکار عمومی» به عنوان صدای مردم شکل بگیرد و هر یک می­توانند در مخالفت با یک مسئله و موضوعی اجتماعی و سیاسی دست به «کنش» مناسب بزنند. به عبارت دیگر و بر اساس گفته دالگرن، «در حوزه عمومی، استدلال فعالانه عموم مردم درباره عقاید و دیدگاههای خویش پدید می­آید. از طریق این گفتمان است که افکار عمومی شکل می­گیرد و به نوبه خود در شکل­گیری سیاست­های دولتی و رشد جامعه در مفهوم کلی­اش موثر می­افتد.» (دالگرن، ۱۳۸۵، ص ۲۰) اینترنت به عنوان فضایی که دارای امکاناتی برای شکل­گیری انواع جدیدی از حوزه عمومی است، مطرح می­شود. مهم‌ترین مثال برای حوزه‌ عمومی در اینترنت، امکان شکل‌گیری اجتماعات مجازی است، که با ایجاد شبکه‌های روابط اجتماعی به بحث و گفتگوی اینترنتی و تعامل با هم می‌پردازند. در این میان، اینترنت به مثابه یک حوزه عمومی، امکان پیوند دادن افراد مختلف را از زمینه‌های اجتماعی مختلف در یک فضای بحث را فراهم می‌کند. (پاپاچاریسی،۲۰۰۴، ص ۳۸۴)

اهمیت مفهوم تعامل میان شهروندان در جوامع شبکه­ای شده امروزی را می­توان در توضیحات کستلز یافت. کستلز با معرفی مفهوم نقاط اتصال یا گره­ها^[۱۱]، آنها را بر جامعه تاثیرگذار می­داند و برایشان نقش قابل توجهی در تغییرات اجتماعی قائل است. وی در این رابطه می­نویسد: شبکه­ها، دارای نقاط اتصال (گره­ها) هستند. این نقاط، از طریق ارتباط به هم می­پیوندند تا شبکه­های موثری باشند. وقتی که یک نقطه اتصال نتواند به نقطه دیگری متصل شود، از شبکه حذف می­گردد. چنین نقاطی از اعمال نفوذ بر سازمانهای اجتماعی کنار گذاشته می­شوند. اما آن دسته از نقاطی که بخشی از شبکه هستند و تاثیرشان را بر جامعه اعمال می­کنند، می­توانند با استفاده از ایجاد تغییرات در الگوهای موجود ساختارهای اجتماعی یا با تقویت آنها، تاثیر خود را افزایش دهند. کستلز معتقد است کارکرد و معنی نقطه اتصال در یک شبکه، به برنامه­های شبکه و تعامل آن نقطه با سایر نقاط بستگی دارد. اعضای یک شبکه (نقاط اتصال یا گره­ها) که بیشترین ارزش را دارند و یا قدرت یافته­اند، در حقیقت آنهایی هستند که بیشترین کمک را به شبکه می­کنند تا به اهداف خود دست یابد. بالعکس، اعضایی که برای رسیدن شبکه به اهداف­اش قادر به کمک نیستند، حذف  می­شوند و یا با اعضای دیگری جایگزین می­گردند. (کستلز، ۲۰۰۹، ص ۴۳۸)

نمونه­های زیادی از دیپلماسی شهروندی، را می­توان در عرصه روابط بین­الملل، یافت. «دیوید بولیر»^[۱۲]، می­گوید: شمار زیادی از مردمی که از لحاظ جغرافیایی در انزوا به سر می­برند، می­توانند با استفاده از اینترنت و رسانه­های متکی به آن، در قالب اجتماعات مجازی سازماندهی شوند. اینترنت برای این مردم، راهکارهایی را برای بازگشت به سرزمین خود ارائه می­کند. تماس­های اینترنتی بین شهروندان داخل کشورها و اهالی ساکن در کشورهای خارجی، شکل­گیری اعتراضات در پکن علیه شورش­های ضد چینی که در سال ۱۹۹۸ در اندونزی اتفاق افتاد را آسان کرد. (نای، ۱۳۸۷، ص۱۷۱) یکی از نمونه­های گروههای پراکنده که به طور موثر، از اینترنت و رسانه­های دیگر برای تاثیرگذاری بر سیاست در وطن خود استفاده کردند، اجتماع تبعید شده اهل غنا بودند. در انتخابات سال ۲۰۰۰، اولین فرصت واقعی غنایی­ها برای تعویض حکومت­شان از طریق یک وسیله دموکراتیک بود. شبکه­های مجازی شکل گرفته توسط این گروه، در فراهم کردن حمایت­های مالی و سیاسی برای نامزدهای مخالف، بسیار کارآمد عمل کرد. (همان، ص۱۷۲)

هندی­ها و پاکستانی­ها، از طریق اینترنت و تشکیل اجتماعات مجازی و گفتگو راجع به موارد مورد اختلاف هر دو ملت، سعی در ایجاد فضای مساعد برای گفتگوهای رسمی میان دو دولت و برقراری صلح میان دو کشور هستند. ایرانی­ها در صفحات فیس­بوک^[۱۳]، تصاویری واقعی از فرهنگ و تمدن ایرانی را به معرض نمایش می­گذارند و صلح­طلبی را در مقابل سیاستهای تنش­زای دولت (پیشین)، تبلیغ می­کنند.

این تحقیق نیز برای یافتن پاسخی به این سوال است که دیپلماسی شهروندی چیست و ویژگی­های آن کدام است؟ چه شباهتها و چه تفاوتهایی با سایر انواع دیپلماسی دارد؟ و با توجه به دسترسی شهروندان به رسانه­های نوین از چه جایگاهی در سیاست خارجی برخوردار است؟ سوال دیگری که محقق در خلال این تحقیق در پی پاسخ به آن خواهد بود، آن است که میزان فعالیت شهروندان در چهارچوب دیپلماسی شهروندی در فضای مجازی تا چه حد است؟ و آیا میزان فعالیت آنان با متغیرهای سن، جنس و تحصیلات رابطه دارد؟

[۱]– David Hoffman

[۲] – Dwight Eisenhower

[۳] – People to People Partnership

[۴] – www.indiapublicdiplomacy.com

[۵] – Cropf

[۶] – Krummenacher

[۷] – new communities of discourse

[۸] – Burges

[۹] – www.crinfo.org

[۱۰] – Dalgern

[۱۱] – nodes

[۱۲] – David Bollier

[۱۳] – Be Familiar with Real Iran/face book

……………………………

۲- اهمیت و ضرورت تحقیق:

……………………………

۳- پیشینه تحقیق:

……………………………

۴- اهداف تحقیق:

…………………………………….

۵- فرضيه ‏هاي تحقیق:

…………………………………….

۶- مدل تحقیق

…………………………

۷- سوالات تحقیق:

…………………………………….

۸- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):

…………………………………….

۹- بیان جنبه نوآوری تحقیق:

………………………….

۱۰- روش شناسی تحقیق:

الف: شرح كامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء (شامل مواد، تجهيزات و استانداردهاي مورد استفاده در قالب مراحل اجرايي تحقيق به تفكيك):

………………………….

ب- متغيرهاي مورد بررسي در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:

…………………………………….

ج – شرح کامل روش (ميداني، كتابخانه‏اي) و ابزار (مشاهده و آزمون، پرسشنامه، مصاحبه، فيش‏برداري و غيره) گردآوري داده‏ها :

…………………………………….

د – جامعه آماري، روش نمونه‏گيري و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان):

…………………………………….

ر- روش نمونه گیری و حجم نمونه:

…………………………………….

ز- ابزار تحقیق:

…………………………………….

هـ – روش‌ها و ابزار تجزيه و تحليل داده‏ها:

…………………………………….

منابع :

…………………………………….

آسان داک: www.Asandoc.com

دانلود نمونه پروپوزال تکمیل شده، پروژه پر شده، طرح پیشنهادیه آماده