مبانی نظری وپیشینه تحقیق جریانات نقدی

جریانات نقدی

• مفهوم وجوه نقد

تغییرات جریان های نقدی عملیاتی و استفاده از این جریان ها جهت انجام مخارج سرمایه ای، باعث ایجاد تغییر در سرمایه گذاری شرکت ها می گردد. با این حال میزان نقدینگی شرکت ها و دسترسی آن ها به منابع تامین مالی می تواند بر این تغییرات سرمایه گذاری تاثیرگذار باشد (هاشمی و افیونی، ۱۳۹۶). با مطرح شدن مساله سرمايه گذاري شركت ها، مساله تامين مالي اين پروژه هاي سرمايه گذاري نيز مطرح مي­شود. در بازار هاي كامل سرمايه، انتظار مي­رود كه همه شركت ها به راحتي به منابع خارجي براي تامين مالي دسترسي داشته و تصميمات سرمايه گذاري منحصرا مبتني بر سود‎آوري مورد انتظار آينده باشد و دسترسي به سرمايه­­هاي داخلي هيچ گونه تاثيري بر تصميمات نداشته باشد (تران و همکاران، ۲۰۱۹).

اطلاعات تاریخی جریانهاي نقدي میتواند در قضاوت نسبت به مبلغ، زمان بندي و میزان اطمینان از تحقق جریانهاي نقدي آتی به استفاده کنندگان صورتهاي مالی کمک کند. اطلاعات مزبور بیان گر چگونگی ارتباط بین سودآوري واحد تجاري و توان آن براي ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده ي کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاري است. علاوه بر این، اطلاعات تاریخی مربوط به جریان وجوه نقد براي کنترل میزان دقت ارزیابی هاي گذشته مفید واقع شده و رابطه ي بین فعالیتهاي واحد تجاري و دریافتها و پرداخت هاي آن را نشان دهد و ارزیابی فرصتها و مخاطرات فعالیتهاي اقتصادي و وظیفه مباشرت مدیریت نیز با استفاده از جریان‏هاي نقدي عملیاتی امکان پذیرمیباشد(باون و همکاران ،۱۹۸۷)^[۱].

وجود اطلاعات در خصوص منابع اقتصادي، تعهدات و خالص منابع یک سازمان، تا حد زیادي نشان دهنده توان بالقوه جریان هاي نقدي منابع سازمان و وجوه مورد نیاز براي تامین بسیاري از تعهدات آن میباشد. سنجش توان بالقوه جریان هاي وجوه حائز اهمیت است، زیرا به صورت مستقیم به توانایی بنگاه اقتصادي در فراهم کردن کالاها و خدمات براي افراد برون سازمانی مربوط می شود  (یاسک،۱۹۹۳)^[۲].

حسابداري تعهدي جزئی از گزارشگري مالی است که میتواند به استفاده کنندگان اطلاعات مالی در پیش‏بینی‏هاي جریان وجوه نقد کمک نماید.“ ارزیابی توان ایجاد وجه نقد از طریق تمرکز بر وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان‏هاي نقدي واحد تجاري و استفاده از آنها در پیش بینی جریانهاي نقدي مورد انتظار و سنجش انعطاف پذیري مالی، تسهیل می گردد” . (سازمان حسابرسی،۱۳۸۱)

هیات تدوین استانداردهاي حسابداري مالی براي  تاکید بر این موضوع میگوید که سوداقتصادی  براساس حسابداري تعهدي (نسبت به اطلاعات محدود شده به دریافت ها و پرداخت نهاي نقدي) عموماً شاخص بهتري از توانایی جاري و مداوم برای پیش بینی وجه نقدمیباشد.(فاسب،۱۹۷۸)^[۳].

« پیش بینی ایجاد جریان نقد ، خود نیازمند اطلاع و تحلیل صحیحی از جریان هاي نقدي سال جاري و سالهاي قبل است. هنگامی می‏توان موضوعی را با خطاي کمتري پیش بینی نمود که شناخت صحیح و دقیقی از گذشته و حال آن موضوع داشته باشیم. در طی سالیان متمادي صورتهاي مالی اساسی شرکتها تنها شامل ترازنامه و صورت سود و زیان بوده و توجه کافی به وجوه نقد نشده است، به گونه اي که ممکن بود شرکت از سوددهی خوبی برخوردار باشد ولی وجه نقد کافی در شرکت وجود نداشته باشد. سود حسابداري براساس مبناي تعهدي شناسایی و گزارش می شود و همین امر موجب متفاوت شدن میزان سود عملیاتی گزارش شده با خالص جریان هاي نقدي حاصل از عملیات و گزارش یکسري اقلام تعهدي در صورت هاي مالی خواهد شد. سود مذکور به دو جزء نقدي و تعهدي قابل تجزیه است که جزء تعهدي نیز قابل تجزیه به اجزاي دیگري است.

• اهمیت جریان وجه نقد

امروزه سازمانهاي اقتصادي  براي پیشبرد اهداف خود به شناسایی تک تک عوامل تأثیرگذار بر توسعه آن سازمان می پردازند. یکی از عواملی که میتواند تأثیر بسزایی در دستیابی به اهداف سازمانی داشته باشد، وجه نقد است و عدم برنامه ریزي در رابطه با آن میتواند مشکلات عدیده اي را براي یک واحد اقتصادي به وجود آورد.

گزارشگري مالی باید استفاده کنندگان از صورتهاي مالی را قادر به پیش بینی دقیق تر جریان نقدي سازد. این موضوع در چارچوب نظري گزارشگري مالی که تعیین کننده اهداف گزارشگري مالی است به صراحت تائید شده است. در بیانیه مفاهیم حسابداري شماره یک هیات تدوین استانداردهاي حسابداري مالی عنوان شده است که “گزارشگري مالی باید به منظور کمک به سرمایه گذاران بالفعل و بالقوه، اعتباردهندگان و دیگر استفاده کنندگان در برآورد مبلغ، زمان و عدم اطمینان دریافتهاي آتی، اطلاعاتی را فراهم نماید( هالیسترو همکاران ،۲۰۰۸)^[۴].

براساس آنچه که چارچوبهاي نظري بر آن تاکید دارند، نمی توان تنها از جریانهاي نقدي جاري براي پیش بینی استفاده نمود و به کارگیري اقلام تعهدي در پیش بینی جریانهاي نقدي آتی نسبت به زمانی که تنها از جریانهاي نقدي جاري استفاده می شود، قابلیت پیش بینی را افزایش می دهد.

با توجه به آنچه که بیان گردید و تاکیدي که چارچوبهاي نظري در ارتباط با بکارگیري صورتهاي مالی و مفید بودن آن در پیش بینی جریان‏هاي نقدي آتی و مبلغ و زمان این وجوه دارند، میتوان به توجه خاص حرفه حسابداري به این مقوله پی برد.

تاکید چارچوب هاي نظري بر این است که بکارگیري اقلام تعهدي در پیش بینی جریانهاي نقدي آتی نسبت به زمانی که تنها از جریانات نقدي جاري استفاده می شود، قابلیت پیش بینی را افزایش می‏دهد.بر اساس آنچه که در مفاهیم چارچوبهاي نظري بیان شده است جریانهاي نقدي به تنهایی نمیتوانند پیش بینی کننده هاي خوبی باشند.

به منظور بررسی توانایی اقلام صورتهاي مالی در پیش بینی جریانهاي نقدي، پژوهشهاي مختلفی صورت گرفته و نتایج متفاوتی به دست آمده است. که در بخش ادبیات پژوهش به طور مفصل به آنها پرداخته شده است. به عنوان مثال در حالی که پژوهش دچو و همکاران، بارث و همکاران بیانگر برتري سودهاي جاري در مقایسه با جریانهاي نقدي جاري در پیش بینی جریانهاي نقدي آتی است، نتیجه ي پژوهش العطار و حسین عکس این مطلب را نشان داده و بیانگر آن است که جریانهاي نقدي جاري در پیش بینی جریانهاي نقدي آتی از قابلیت بیشتري برخوردار هستند.

همین امر محققین را بر آن داشت تا در پژوهشی توانایی سود، جریانهاي نقدي و اقلام تعهدي (کوتاه مدت و بلند مدت) را در پیش بینی جریانهاي نقدي آتی مورد بررسی قرار داده و به معرفی  مدلهای کارآمد براي پیش بینی جریانهاي نقدي کمک نمایند……………………..

…………………………

…………………….