پرسشنامۀ انریچ

پربار سازی و تقویت رابطه، ارتباط و خوشنودی

(پرسشنامۀ رضایتمندی زناشویی)

تهیه کنندگان: دیوید اچ.اولسون، دیوید جی. فورنیر،و جوئن ام.درانکمن

«پرسشنامۀ انریچ» یک ابزار ۱۱۵ سوالی ، و فرم دیگر از آن ۱۲۵ سوالی است.این پرسشنامه برای ارزیابی زمینه های بالقوه مشکل زا یا شناسایی زمینه های قوت و پرباری رابطۀ زناشویی به کار می رود. همچنین از این پرسشنامه برای تشخیص زوجهایی استفاده می شود که نیاز به مشاوره و تقویت رابطه خود دارند.به علاوه، این پرسشنامه به عنوان یک ابزار معتبر در تحقیقات متعددی برای بررسی رضایت زناشویی مورد استفاده قرار گرفته است.

«پرسشنامۀ انریچ» از ۱۴ خرده مقیاس تشکیل شده است. مقیاس اول آن ۵ سوالی و سایر مقیاس ها هر کدام ۱۰ سوال دارد. خرده مقیاسهای این پرسشنامه از این قرار است : تحریف آرمانی ( سوالات ۱ تا ۵) ، رضایت زناشویی ( سوالات ۶ تا ۱۵) مسایل شخصیتی (سوالهای ۱۶ تا ۲۵ ) ، ارتباط (سوالهای ۲۶ تا ۳۵) ، حل تعارض (سوالهای ۳۶ تا ۴۵ ) ، مدیریت مالی ( سوالهای ۴۵ تا ۵۵) ، فعالیتهای اوقات فراغت (سوالهای ۵۶ تا ۶۵)، رابطۀ جنسی ( سوالهای ۶۶ تا ۷۵) ، فرزندان و فرزند پروری (سوالهای ۷۶ تا ۸۵) ،

خانواده و دوستان (سوالهای ۸۶ تا ۹۵) ، نقشهای مساوات طلبی (سوالهای ۹۶ تا ۱۰۵) و جهت گیری مذهبی (سوالهای ۱۰۶ تا ۱۱۵). مقیاس اول یعنی «تحریف آرمانی» تمایل آزمودنی را برای پاسخ متعارف به سوالات می سنجد.به علاوه فرم ۱۲۵ سوالی این پرسشنامه دو مقیاس دیگر ،یعنی هم بستگی زوجها و تطابق پذیری را نیز می سنجد.

هنجارها
«پرسشنامۀ انریچ» در پژوهشهای متعددی مورد استفاده قرار گرفته است. از جملۀلاوی و السون (۱۹۹۳) روی یک گروه نمونۀ ۸۳۸۵ نفری وپژوهش دیگری روی گروه نمونه ای متشکل از ۶۲۶۷ زن و شوهر در فاصلۀ زمانی ژانویه ۱۹۸۳ تا ژوئن ۱۹۸۴ اجرا شد . به این تعداد ۶۷۵ زوج دیگر هم اضافه شد که جمعاً بالغ بر ۶۹۴۲ زوج گردید . متوسط سن این آزمودنی ها ۳۳ سال (بین ۱۸ تا ۶۸ ساله ) و متوسط سن زنها ۳۲ سال (بین ۱۸ تا ۶۵ ساله)بود. ۴۵% آنان فارغ التحصیل دانشگاه بودند ، ۳۳% مدتی دانشگاه رفته بودند، ۱۹% دیپلم داشتند و ۳% دبیرستان را تمام نکرده بودند. متوسط مدت ازدواج آنها ۷/۹ سال بود و بطور متوسط ۲/۹ فرزند داشتند ، و ۷۸% از آنها در اولین ازدواج خود بودند.

اعتبار
ضرایب آلفاي «پرسشنامۀ انریچ» در گزارش اولسون ، فورنیر و دراکمن(۱۹۸۹) برای خرده مقیاسهای تحریف آرمانی ، رضایت زناشویی ، مسایل شخصیتی ، ارتباط ، حل تعارض ، مدیریت مالی ، فعالیتهای اوقات فراغت ،رابطۀ جنسی ، فرزندان و فرزند پروری ، خانواده و دوستان ، نقشهای مساوات طلبی به ترتیب از این قرار است:

۹/۰ ، ۸۱/۰ ، ۷۳/۰ ، ۶۸/۰ ، ۷۵/۰، ۷۴/۰ ، ۷۶/۰ ، ۴۸/۰ ، ۷۷/۰، ۷۲/۰ ، ۷۱/۰ .
ضرایب آلفای خرده مقیاسهای انریچ در چندین تحقیق متفاوت از ۶۸/۰ ( برای نقشهای مساوات طلبی) تا ۸۶/۰ ( برای رضایت زناشویی) با میانگین ۷۹/۰ بوده است. اعتبار بازآزمایی پرسشنامه در فاصلۀ ۴ هفته بین ۷۷/۰ ( برای فعالیت های اوقات فراقت ) تا ۹۲/۰ ( برای روابط جنسی و تحریف آرمانی ) با میانگین ۸۶/۰ بوده است.

در پژوهش مهدویان ضریب همبستگی پیرسون در روش باز آزمایی ( به فاصلۀ ۱ هفته) برای گروه مردان ۹۳۷/۰ ، برای زنان ۹۴۴/۰ و برای گروه مردان و زنان ۹۴/۰ به دست آمد. این ضرایب در همین پژوهش برای خرده مقیاس تحریف آرمانی ، رضایت زناشویی ، مسایل شخصیتی ، ارتباط ، حل تعارض ، مدیریت مالی ، فعالیتهای اوقات فراغت ،رابطۀ جنسی ، فرزندان و فرزند پروری ، خانواده و دوستان ، نقشهای مساوات طلبی و جهت گیری مذهبی گروه زنان و مردان به ترتیب از این قرار است:
۷۲/۰ ، ۸۵/۰ ، ۷۶/۰ ، ۷۶/۰ ، ۷۶/۰ ، ۸۱/۰ ، ۶۳/۰ ، ۶۹/۰ ، ۸۷/۰ ، ۶۹/۰ ، ۶۲/۰ و ۷۳/۰ . ضریب آلفای فرم ۴۸ سوالی پرسشنامه در پژوهش میرخشتی ۹۲/۰ و در فرم ۴۷ سوالی پژوهش سلیمانیان ۹۵/۰ به دست آمده است. (قربانعلی پور و همکاران، ۱۳۸۷).

روایی
ضرایب همبستگی «پرسشنامۀ انریچ» با مقیاسهای رضایت خانوادگی از ۴۱/۰ تا ۶۰/۰ و با مقیاسهای رضایت زندگی از ۳۲/۰ تا ۴۱/۰ است که نشانۀ روایی سازه آن است. کلیه خرده مقیاسهای «پرسشنامۀ انریچ» زوجهای راضی و ناراضی را متمایز می کنند و این نشان می دهد که این پرسشنامه از روایی ملاک خوبی برخوردار است. (همان منبع).

نمره گذاری

در فرم ۱۱۵ سوالی اجرا شده در ایران، برای هر یک از سوالهای این پرسشنامه ۵ گزینه منظور شده است. گزینۀ سوالها عبارتند از « خیلی زیاد» ، «زیاد» ، «در حد متوسط» ، «کم» و «خیلی کم» ؛ بجز سوالهای ۹۶ تا ۱۰۵ که برای آنها گزینه های «همیشه» ، «اغلب اوقات» ، «نمی دانم» ، «خیلی کم» و «هیچ وقت» اختیار شده است. نمره گذاری سوالها بصورت ۰،۱،۲،۳،۴ است.لذا حد اکثر نمرۀ آزمودنی در این پرسشنامه برابربا۴۶۰ است. نمره بالاتر نشانۀ رضایتمندی بیشتر زناشویی است. پاسخنامه بصورت یک برگه جدا در اختیار آزمودنی ها قرار می گیرد.
منبع

قربانعلي پور، م.؛ فراهاني، ح.؛ برجعلي، ا. و مقدس، ل (۱۳۸۷). تعيين اثربخشي آموزش تغيير سبك زندگي به شيوه گروهي بر افزايش رضايت زناشويي. فصلنامه مطالعات روانشناختي دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي دانشگاه الزهرا (س)، دوره ۴، شماره ۳