پیشینه ومبانی نظری تحقیق استاندارد ایزو

استاندارد ایزو چیست؟

ایزو در واقع حروف اختصاری ( International Organization for Standardization ) به مفهوم سازمان بین المللی استاندارد سازی است که یک مجمع بین المللی از سازمانهای استاندارد کشورهای عضو، آن را تشکیل می دهد. ایزو یک شبکه از مؤسسات استاندارد ملی در ۱۴۷ کشور دنیا است، بر پایه یک مرکز در هر کشور و یک مرکز اصلی در شهر ژنو سوئیس فعالیت می کند، که وظیفه هماهنگی مراکز مختلف را دارد. ایزو یک موسسه غیر دولتی است، یعنی هر کدام از اعضای آن الزاماً نماینده ملی کشور خود نیستند. با این همه ایزو یک نقش مهم بین بخشهای خصوصی و عمومی بازی می کند، چرا که اعضای آن یا در دولت و مؤسسات دولتی دارای سمت هستند، و یا نماینده دولت هستند. از طرف دیگر بقیه اعضا که نقش خصوصی دارند نقش مهمی در ارتباطات صنعتی دارند و در نتیجه با دولت های متبوعشان در تعامل مستقیم قرار دارند. بنابراین ایزو مانند یک پل ارتباطی عمل می کند که هم رضایت کسب و کار و هم درخواست عموم را تامین می کند.

 کلمه (ISO) از چه مشتق شده است؟

تصورمی شودکه کلمه(ISO)  مخفف (International Organization for Standardization  ) است, در حالیکه مخفف عبارت فوق می بایست به صورت (IOS) باشد. (ISO)  دراصل از کلمه

یونانی(ISOS)  مشتق شده و به معنی (برابر) و ریشه پیشوند (ISO) در انگلیسی است.در يوناني ISOS يعني «equal برابر» مي باشد و چون در زبانهاي مختلف علامت اختصاري ايزوفرق مي كرد بنابراين در از زبان يوناني ISO استفاده شد.

از«برابر»تا«استاندارد»علت انتخاب کلمه (ISO)به عنوان نام یک سازمان بین المللی به سهولت دانسته می شود. سازمان بین المللی استاندارد، در صورت توجه به زبان کشورهای عضو، در انگلیسی به صورت (IOS)  و در فرانسه به صورت (OIN) در می آید ولی به طور کلی بدون در نظر گرفتن زبان کشور خاص، نام سازمان بین المللی استاندارد به صورت (ISO) خلاصه می شود.

امروزه رعایت استانداردهای ایزو در تولید و عرضه محصولات و خدمات از چنان اهمیتی برخوردار است که در عرصه تجارت جهانی، استاندارد‌های ایزو شرط اولیه در داد و ستدهای بین‌المللی قرار گرفته است.

۲-۱۶-۲ سازمان بین المللی استاندارد (ISO) چیست؟

سازمان جهانی استاندارد ایزو یک سازمان بین المللی تخصصی جهت تدوین استانداردهای بین المللی است که در حال حاضر از مجموعه سازمان های استاندارد ملی حدود۱۳۰ کشور جهان تشکیل شده است. ایزو از حدود۱۸۰ کمیته فنی تشکیل شده است. هدف ایزو ارتقا و توسعه استانداردوفعالیت های جهانی بین المللی و توسعه همکاری های بین المللی در زمینه های اقتصادی، تکنولوژیک، علمی و فرهنگی توام است. نتایج تلاش های فنی ایزو، تحت عنوان استانداردهای بین المللی، چاپ و منتشر می شوند.

۲-۱۷ ساختار سازمان ایزو

کمیته فنی ۱۷۶ سازمان جهانی استاندارد برای هماهنگی فعالیت های بین المللی در زمینه مدیریت کیفیت و استانداردهای تضمین تاسیس شد.

International Organization for Standardization (ISO) :

– يك فدراسيون جهاني متشكل از موسسات استاندارد ملي ۱۴۸ كشور (هر كشور يك نماينده) با مديريت مركزي در ژنو كه سيستم را هماهنگ مي كند. هدف ايزو ارتقاي توسعه ی استاندارد كردن و فعاليتهاي مرتبط در جهان با يك نظر و عقیده كه تبادل كالاها و خدمات را آسان نموده و همكاري در يك دايره فعاليت علمي، تكنولوژيكي اقتصادي و عقلاني توسعه نمايد.

– سازماني غير دولتي، برخلاف سيستم سازمان ملل اعضاي آن نماينده ی دولتها نيست. ايزو داراي مقامي بين عموم و بخش خصوصي مي باشد.

– بيش از نيم ميليون سازمان در بيش از ۶۰ كشور ISO 9000 را كه قالب مديريت كيفيت را فراهم ميسازد را در فرآيندهاي توليد، ارایه ی محصول و خدمات به مشتري بكار مي برند.

– سيستم هاي مديريت زيست محيطيISO 14000 تمام سازمانها در عملكرد زيست محيطي آنها تاثير دارد.

وظیفه اصلی (ISO) توسعه استاندارد کردن و فعالیت های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل کننده نسبت به تبادلات بین المللی کالاها و خدمات، بهبود همکاری در محدوده علمی، فنی، اطلاعاتی و فعالیت های اقتصادی و حمایت از تولید کننده و مصرف کننده می باشد. سازمان بین المللی استاندارد (ISO)  تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد. این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی می گردد و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات موثرتر، ایمن تر و بهداشتی تر می نماید. استانداردهای(ISO)  تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان تر و صحیح تر می کند و به طور کلی از مصرف کنندگان کالاها و خدمات حمایت کرده و زندگی آنها را سهل تر می نماید. به عبارت دیگر اقدامات (ISO) که منتج به موافقت نامه های بین المللی گشته، نهایتا به صورت استانداردهای بین المللی چاپ می شود.

(ISO)  كه مقر آن در ژنو مي باشد، يك سازمان غير دولتي بين المللي است كه در ۲۴ فوريه سال ۱۹۴۷ تاسيس يافت. اين سازمان متشكل از موسسه هاي ملي استاندارد كردن ۱۳۰ كشور بزرگ و كوچك، صنعتي و در حال توسعه از كليه مناطق دنيا مي باشد. وظيفه اصلي (ISO) توسعه استاندارد كردن و فعاليت هاي مرتبط در جهان با نگرشي تسهيل كننده نسبت به تبادلات بين المللي كالاها و خدمات، بهبود همكاري در محدوده علمي، فني، اطلاعاتي و فعاليت هاي اقتصادي و حمايت از توليد كننده و مصرف كننده مي باشد. سازمان بين المللي استاندارد (ISO) تدوين استانداردهاي فني و اختياري را بر عهده دارد.

اين استانداردها تقريباً شامل كليه موارد مربوط به تكنولوژي مي گردد و نيز كمك به ساخت و عرضه كالاها و خدمات موثرتر، ايمن تر و بهداشتي تر مي نمايد. استانداردهای (ISO) تجارت و بازرگاني بين كشورها را آسان تر و صحيح تر مي كند و به طور كلي از مصرف كنندگان كالاها و خدمات حمايت كرده و زندگي آنها را سهل تر مي نمايد. به عبارت ديگر اقدامات (ISO) كه منتج به موافقت نامه هاي بين المللي گشته، نهايتا به صورت استانداردهاي بين المللي چاپ مي شود.

۲-۱۸ استانداردهای بین المللی چیست؟

استاندارد سازي بين المللي براي اولين بار در زمينه فناوري الكترونيكي انجام شد. در سال ۱۹۲۶ ميلادي انجمن بين المللي استاندارد سازي با فعاليت استاندارد سازي در ساير زمينه‌ها شروع به كار كرد. در سال ۱۹۴۶ نمايندگان ۲۵ كشور جهان در لندن جلسه اي تشكيل دادند و سازمان جديدي با هدف همكاري هاي بين المللي ويكسان سازي استانداردهاي صنعتي،تاسيس نمودند.درسال ۱۹۴۷، فعاليت رسمي اين سازمان آغاز شدكه پايگاه اصلي آن در شهر ژنو واقع در سوئيس مي‌باشد.

در عرصه بین المللی، رعایت استانداردهای کیفی درتولید و عرضه محصولات از چنان اهمیتی برخوردار است که سازمان جهانی استاندارد ایزو را بر آن داشته تا استانداردهای بین المللی سیستم کیفیت موسوم به استانداردهای ایزو۹۰۰۰ را تدوین و معرفی کند. رعایت این استانداردها چنان اهمیتی یافته که اکثر کشورهای اروپایی کسب گواهینامه های مربوط به آن را از شرایط اولیه در دادوستدهای خویش اعلام کرده اند و موج به کارگیری این استانداردها بسیاری از کشورهای جهان را فرا گرفته است.

سازمان جهانی استاندارد در سال۱۹۸۷ استانداردهای مدیریت تضمین کیفیت رابا شماره سری۹۰۰۰، برای اولین بار منتشر کرد. همگام با جهانی شدن تجارت و درهم شکستن مرزهای جغرافیایی در مناسبات اقتصادی و بازرگانی، کامیابی و توسعه پایدار موسسات تولیدی و تجاری بیش از پیش به عواملی مانند نوآوری در محصول، کیفیت برتر و قیمت رقابتی وابسته می شود و این امر ضرورت های جدیدی را برای بنگاه های اقتصادی ایجاب می کند. تاکید و توجه به کیفیت در فرآورده کالا یا خدمات، از جمله این ضرورت ها است که استانداردهای مدیریت کیفیت ایزو۹۰۰۰ توجه را از کیفیت فرآورده به کیفیت فرآیندهای ایجاد فرآورده جلب کرده و بر این اساس استوار است که ایجاد و حفظ کیفیت، مسئولیت یک بخش خاص نیست، بلکه مسئولیت مشترک تمامی بخش های یک سازمان، به ویژه مدیریت آن است. گواهینامه ایزو۹۰۰۰ نیز ضامن وجود سیستم ها وروشهای اصولی مدون ومستمر درکلیه سطوح موثر برکیفیت در یک شرکت و تضمین کننده اعتماد و اطمینان مشتری است.

……………………

…………………….

……………………